Verantwoord gebruik van stemklonen

De tekst-naar-spraak technologie evolueert steeds meer naar een punt waar het de prestaties van een menselijke acteur volledig kan evenaren, vooral door de opkomst van hoogwaardige Nederlandse stemklonen. Diverse (media)bedrijven maken al gebruik van gekloonde tekst-naar-spraak stemmen. 

Zorgen
Eind vorige week meldde de NOS dat er groeiende onrust is ontstaan onder Nederlandse stemacteurs, vanwege zorgen dat bedrijven hen gaan vervangen voor door AI gekloonde stemmen. In het betreffende artikel geeft de NOS aan dat een paragraaf in nieuwe contracten voor Nederlandse voorlezers van Storytel erop wijst dat het bedrijf van plan is hun stemmen te gebruiken om ook Nederlandse kunststemmen te creëren. Er staat in dat het bedrijf het recht heeft om “reproducties en extracties” te maken van de opnames van de stemacteurs. Een bezorgde Storytel-stemacteur, die anoniem wil blijven, meldt aan de NOS dat als hij niet ondertekent, hij de klus niet krijgt. “En die paragraaf krijg ik er niet uit”, aldus de stemacteur. Storytel gaf overigens in een reactie aan de NOS aan dat zij de stemklonen als aanvulling zien en niet gaan klonen zonder toestemming. 

Contracten
Het is van belang dat de rechten van betrokken stemacteurs omarmd worden en er een eerlijk verdienmodel voor hen wordt gecreeërd. De Hilversumse techstartup XS2Content werkt bijvoorbeeld met een productiecontract om een stem van een stemacteur te mogen klonen en een projectcontract, waarin de stemacteur toestemming geeft dat de gekloonde stem voor een specifiek en afgekaderd project wordt gebruikt. Bekende stemmen, waaronder Nicolas Ruis, Erik de Zwart, Manuel Venderbos, Patrick kicken en Bart van Leeuwen staan al onder contract. Zij zetten gekloonde stemmen nu al in voor diverse (media)bedrijven en omroepen. XS2Content heeft onder andere projecten opgezet voor ANP, DPG Media, Omroep Flevland, Paramount Network, Mediahuis, Talpa Network en Gemeente Amsterdam.

Eerlijk verdienmodel
In het contract wordt ook overeengekomen wat de acteur verdient. De tarieven kunnen variëren naar mate de vorm (bijvoorbeeld een commercial, nieuwsbulletin, voice-over voor tv-documentaire etc.), de frequentie (bijvoorbeeld: 24 maal per dag, 1 maal per week), maar ook het bereik (enkel voor personeel, lokaal, regionaal of landelijk). Ook de afrekening kan variëren: per project, per bericht, per woord of per karakter. Met de juiste afstemming met de in te zetten stemacteurs kunnen stemklonen verantwoord worden ingezet en is er een goed, duurzaam en vooral eerlijk verdienmodel te creëren voor de stemacteurs.

XS2Content co-founder Sebastian Plasschaert meldt: “Het is belangrijk om technologische vooruitgang te omarmen, gecombineerd met een eerlijke compensatie voor de betrokken stemacteurs geregeld in een contract.We beschouwen dit als een cruciale voorwaarde om samen te mogen werken met bekwame stemacteurs en gerenommeerde bedrijven.”

Voorbeeld van automatisch gegenereerd bulletin met gekloonde stem van Erik de Zwart:

19 Comments

    • En dan wordt een fictief voorbeeld gegeven van een stem van Erik de Zwart (1957), ik zou wel een voorbeeld willen weten en horen hoe dat dan nu al gaat met al die grote opdrachtgevers. Alleen al het interactieve nieuws van Matijn Nijhuis op Radio 2 is onvervangbaar en persoonlijk en Hadewych Minis gaat haar stem echt niet automatisch uitlenen. Het gaat allemaal gebeuren, maar …

  1. Ik vind het een enge ontwikkeling. Technisch kunnen ze straks Barts stem gebruiken voor “Deplaatenzijnverhaal” zonder de echte Bart.

    Of Elvis stem voor nieuwe Elvis platen.

    • Dat kunnen ze nu al en Bart van Leeuwen werkt er kennelijk al vrolijk aan mee. Drie deejays die worden opgevoerd als stemacteurs. Hoe geloofwaardig wil je nog zijn? Das pas eng.

  2. Nou Erik de Zwart was ooit de verteller bij de “Thomas de stoomlocomotief dvd.s”
    En Bart deed al vaker het commentaar bij documentaires. Nederlanders over zee bijvoorbeeld. Jeroen kijkinde Vegte is ook zo.n dj.

    En dat ze er zelf aan meewerken. Is dat omarm je vijand?

    Wat als ze er niet meer zijn en iemand gebruikt dan een stem voor iets wat ze echt nooit zouden willen? Bart die “Mijn Kamp” voorleest? Nu kan hij er tegen protesteren… na je dood kan dat niet.

    Voor je het weet is de wetenschap een pure business geworden. DJ.s werkloos omdat er een “stem” gekocht is.

    • Niemand hoeft zich bij dit soort bedrijven aan te melden en eraan mee te doen. Als je een actuele contentvideo snel naar tien talen wilt verspreiden, ok, maar het gaat hier natuurlijk om bekende, herkenbare stemmen. In de media willen we alles juist persoonlijker, interactiever maken, daar gaat dit niet bij helpen, integendeel. Ik geloof hoe mooi ook niets in die hologramflauwekul.

      • Jij zegt precies wat ik bedoel Frits.

        Alfred Lagardes stem uit een computer die iets zegt wat hij nooit gezegd heeft en misschien nooit zou willen zeggen.

        Ik hoop dat “Bart en de Zwart” daar goed over nadenkend.

        • Trouwens Het voorbeeld van Erik zijn stemcloon. Je hoort af en toe Erik maar verder klinkt het er vlak en blikkerig. Ik vraag me af of ik Erik herkent had als ik het niet wist.
          Thomas trein met de kloon stem?…nee, liever de echte Erik.

          • Das ook de leeftijd die je hoort, maar het is ook zeker niet perfect. Liever naakt dan namaak zeiden we veertig jaar geleden al en keigoeie muziek van toen werd door Chic vorige week nog gemaakt bij een tiny desk concert. Wow! King of disco. Majestueus.

            https://youtu.be/pRERgcQe-fQ?si=A-EVNfxYH9KnBODB

            En als ik morgenochtend Radio 2 aanzet hoor ik Susan en Freek. Appels en peren? Doe mij maar een comprouce bij de koffie. Een echte.

            Weltrusten

  3. Lijkt me inderdaad prima als stemacteurs er gewoon voor betaald krijgen en dat duidelijk is voor welk soort content het wordt gebruikt. Als we niet met de innovaties meegaan zouden we nog steeds op huifkarren rijden, dus dan kun je beter onder goede voorwaarden hier aan meedoen.

  4. Als het kan dan wordt het gebruikt. De belangrijkste reden is, het is goedkoper.
    Toen de plaat werd uit gevonden klaagde kamerorkesten dat ze niet meer gevraagd zouden worden.
    Dat heet vooruitgang, als je daar tegen bent? Dan zou je dit niet niet kunnen lezen en heb je nog een oude Nokia.

    • Ik heb een oude Nokia en kan dit prima lezen. Veel plezier met al je 24/7 nieuwe media en die dorre blikken voorgelezen berichten en boeken. Het is geen vooruitgang, maar vooralsnog een forse achteruitgang. De comprouce was verrukkelijk. En tip: zelfgeklopte slagroom is nog altijd lekkerder dan die uit een spuitbus.

  5. Tja good old Nokia. Nostalgie! Maar uiteindelijk is iPhone of Samsung toch beter. Dit soort stemmen zijn uiteraard niet overal voor te gebruiken, want in de interactie en menselijk brein is er niet in geintegreerd. Iemand moet nog steeds de tekst/inhoud geven. Prima dat dit kan. Je moet als stemacteur ook gewoon mee-evolueren of een andere baan kiezen. Beroepen zoals lantaarnopsteker, knipselkrantmanagers, putjesschepper en zetboer bestaan ook niet meer. Soms houden banen door voortschijdende technieken op te bestaan.

  6. Niet meer opwindend? Gewenning? Koop is een tompouce-roze vibrator bij de HEMA, verricht naar verluidt de stoutste wonderen.

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*