AVRO-directeur Willem Vogt handelde tijdens de Tweede Wereldoorlog niet uit antisemitische motieven bij het ontslaan van Joods personeel. Dat blijkt uit een historisch onderzoek van mediahistoricus Huub Wijfjes, dat donderdag is overhandigd aan burgemeester Gerhard van den Top in Beeld & Geluid.
Volgens Wijfjes was Vogts optreden eerder ‘pragmatisch’, gericht op het behoud van de organisatie en bescherming van het vaste personeel, waaronder ook Joodse medewerkers. Ook zou zijn ogenschijnlijk Duitsvriendelijke houding, zoals het uitzenden van NSB-programma’s, tactisch zijn geweest en niet duiden op landverraad.
De Commissie voor het Gulden Boek gaat het rapport nu bestuderen. Op basis van hun advies en het onderzoek besluit het college van B en W op 6 mei of Vogt zijn vermelding in het Gulden Boek van Hilversum mag behouden. De inschrijving ligt onder vuur sinds de EO-documentaire Het verraad van Hilversum twijfels opriep over Vogts oorlogsverleden.
________________________________________________________________________
Lees ook:
Vreemd, wat deed hij dan bij nazi bijeenkomsten in Duitsland?
Een bijeenkomst bezoeken wil niet per sé zeggen dat je sympathisant bent. Heb je de rapportage al gelezen?
Bah! Strücker = een Moffennaam.
Zeg, gedraag je!
Laat maar Thomas.
Tegen zoveel domheid kun je niet op ;o)
Hij durft wel zijn hele naam te geven.
Ach… René Binet (1913–1957) was ook een René. Extreem rechts en samenwerkend met fascistische en neonazistische groepen na de Tweede Wereldoorlog. Zo beschouwd kun je elke voor- of achternaam wel besmet verklaren.
René wie ?
Hij ging naar grote bijeenkomsten met nazi’s in Duitsland gaan waar Hitler toespraken hield. U denkt dat Willem daar heen ging om alleen wat informatie in te winnen?
Waar vinden we een bron die daar uitsluitsel over kan geven, Michel?
Naar ik meen in de rapportage van Huub Wijfjes, die de houding van Vogt tegenover de nazi’s beschrijft. Heb je de rapportage volledig gelezen? Dat is één factor; vooropgesteld dat de informatie in die rapportage klopt. Als ik het zo lees is daar grondig huiswerk aan vooraf gegaan.
Een tweede factor is dat we voorzichtig moeten zijn met achteraf oordelen over de context waarin dingen gebeurden. Wij weten nu zoveel meer over het interbellum, vooral omdat veel documentatie uit archieven beschikbaar is gekomen. Met die kennis kijk je nu met andere ogen naar feiten en gebeurtenissen; een veelgemaakte fout.
Vogt onderhield contacten met de Duitse omroep; vakmatig. Het was dan niet zo vreemd als hij wellicht een uitnodiging kreeg om een live verslaggeving van een nazi-manifestatie bij te wonen. Dan kom je niet voor Hitler zelf, maar voor omroeptechnische zaken. Het nazisme was alomtegenwoordig, dus óók in de Duitse omroep in die dagen. Daar kwam je niet omheen, of je nu wilde of niet. Openlijk stelling nemen tegen Hitler was een absolute no go, ook voor buitenlanders zoals Vogt.
Technici van de BBC kwamen in die dagen ook bij de Rundfunk kijken hoe zij bijvoorbeeld microfoonversterking aanpakten of spreekcellen akoestisch dempten. Dan zouden die technici volgens jouw insteek ook verdacht moeten zijn. Dat lijkt me wat kort door de bocht.
Uit wat ik van hemzelf – en over hem – heb gelezen maak ik op, dat Willem Vogt niet bepaald mijn kopje thee zou zijn, om het maar eens in een anglicisme uit te drukken.
Toch denk ik, dat als nota bene voormalig A.V.R.O.-medewerkers van (half-) joodse origine het achteraf voor ‘m opnemen, dat een sterk signaal kan zijn dat Vogt geen aanhanger van extreem rechts gedachtegoed was en al helemaal geen antisemiet.
Vogt was ijdel, soms zakelijk tot op het randje van het onbeschofte af, erg overtuigd van zichzelf en vooral bezig met verwezenlijken van zijn eigen belangen. Dat heeft tegen hem gewerkt. Zo sterk zelfs dat indertijd vaak zonder enige grond naar hem werd gewezen.
Dat is wel vaker het probleem geweest, tot op de dag van vandaag: de anti-Duitse sentimenten liepen na de bevrijding zo hoog op, dat men kort door de bocht ging en de vervelende eigenschap toonde om mensen van Duitse sympathieën te beschuldigen, gewoon omdat het mikpunt van die beschuldigingen bij hen niet goed lagen; niet op feiten gebaseerd.
En dan hebben we het maar even niet over hoe Nederland met teruggekeerde joden omging, want daar is het laatste negatieve verhaal ook nog niet over verteld.
Wat ik maar wil aangeven: ‘zomaar’ oordelen zonder de feiten goed te kennen is riskant. Daar zijn mensenlevens aan kapot gegaan Zoiets wil je (ook postuum) niet op je geweten hebben.
Zeer terechte beschouwing. Pas nu kunnen we beschikken we over de twee dozen met het complete strafdossier van Vogt’s zaak voor het Bijzonder Gerechtshof (die nooit tot een uitspraak is gekomen). Uit dat materiaal, dat ik met de gratie gods twee dagen mocht inzien, komt toch duidelijk een Vogt naar voren die bereid is om desnoods de grens van het nationaal socialisme over te stappen om zijn aloude streven: de AVRO als nationale omroep, te bewerkstelligen. En die wel degelijk zijn prominente Joodse medewerkers (Hollander, Hamel, Van Raalte e.a.) voor dat diepere doel ontsloeg. (of “voor de bus gooide”, zie reactie Hendrik.Brands)
Op basis van tal van nieuwe getuigenverklaringen heb ik mijn “Kritiek op Wijfjes” gebaseerd. En dat maakt het handelen van Vogt in het jaar dat de AVRO nog mocht voortbestaan er niet fraaier op. Natuurlijk was hij geen antisemiet, maar hij was 100% pragmatisch. Alles wat goed was voor de AVRO was toegestaan. Tot over de grens van wat je nu antisemitisch gedrag mag noemen.
Of het antisemitisme is of niet, meneer Vogt heeft in ieder geval Han Hollander voor de bus gegooid om in het gevlei bij de Duitsers te komen.
Han Hollander werd na 12 jaar samenwerking door meneer Vogt ontslagen om alvast een wit voetje bij de Duitsers te halen. Dit omdat meneer Vogt het idee had dat de AVRO via de Duitsers de enige grote staatsomroep kon worden.
Waar twijfelt de gemeente Hilversum nog over? In dat gulden boek van ereburgers had zijn naam überhaupt nooit vermeldt mogen worden!
Vogt moet goed op de hoogte zijn geweest van het lot van de joden in Duitsland. Daar was al vanaf 1933 Hitler aan de macht en de joden geterroriseerd. Gewelddadigheden systematisch en op grote schaal. De rassenwetten van Neurenberg, de Kristalnacht enz enz.. Tientallen joden vluchtten naar Nederland. In Nederland namen vele personen en organisaties stelling tegen de nazis, ook nog toen de Duitsers Nederland al bezetten. Van Willem Vogt nooit een woord van protest of verontwaardiging. Na de invasie riep Vogt de Nederlanders op zich vooral correct tegen de Duitsers te gedragen, want zij hadden zich immers ook correct gedragen? En vooral niet naar radio Oranje luisteren. Wat een meeloper!
Huub Wijfjes vindt het begrijpelijk dat Vogt bang was, dat de AVRO gevaar liep vanwege een hetze die in Duitsland gevoerd werd tegen deze omroep, dat ze joodsvriendelijk zou zijn. Het rapport levert echter maar een minimale onderbouwing voor een echte hetze. Die citaten, that s all. Tegelijk impliceert deze uitleenzetting van Vogt s beweegredenen, dat Vogt de prominente joden die hij ontsloeg wel degelijk ontsloeg vanwege hun joods zijn en niet louter vanwege de financiën.