Uit de recente publicaties door Follow the Money bleek dat NPO zich, tegen de wetgeving in, met de inhoud van programma’s van omroepverenigingen bemoeit. Niet alleen op televisie, maar ook op de publieke radiozenders bleek al eerder bij de 3FM-rel. Ook op nieuwszender Radio 1 laat NPO haar macht doen gelden blijkt uit onderzoek door mediajournalist Maarten Kolsloot in De Gooi en Eemlander.
De taakverdeling tussen omroepen en NPO is op het eerste gezicht helder: De NPO verdeelt het jaarlijkse budget van zo’n 40 miljoen en coördineert de zendtijd, de omroepen gaan over de inhoud van de programma’s. Maar in de praktijk heeft het NPO-top wel invloed op de inhoud.
Bijvoorbeeld bij de keuze van presentatoren. Die presentatoren hebben invloed op het zogenaamde zenderprofiel, En zo heeft de NPO via de presentatoren alsnog invloed op de inhoud.
„Je ziet op alle terreinen dat de macht van de NPO is toegenomen. Dat komt omdat ze financieel de lakens uitdelen”, zegt een voormalig leidinggevende bij de NPO aan De Gooi en Eemlander. „Iedereen weet dat als je niet een beetje meebeweegt je er financieel slechter van wordt.’’ „Dit is het failliet van het publieke bestel”, zegt een ervaren radiomaker. „Omroepen hebben feitelijk niets meer in te brengen. Welke omroep een programma uitzendt maakt eigenlijk niet meer uit.”
Meerdere betrokkenen hebben het idee dat er op papier weliswaar nog een centrale organisatie is die samen met omroepen moet werken, maar dat er in de praktijk al één centrale organisatie is die veel of allesbepalend is. Wat in 2017 nog ongekend leek, presentatoren die hun programma naar een andere omroep verhuizen, is in 2021 veel normaler. Denk aan Sven Kockelmann die in 2021 van omroep KRO-NCRV naar WNL verkast, maar zijn programma behoudt. Niemand in radioland lijkt daar nog van op te kijken.
De toenemende macht bij de NPO radiotop brengt ook spanningen tussen omroepverenigingen. Mieke van der Weij en Peter de Bie schoven van AVROTROS door naar Omroep MAX. Sven Kockel die van KRO-NCRV naar WNL verkast, maar zijn programma behoudt. En Jurgen van den Berg die NOS verruilde voor Omroep MAX. Radiospecialist Patrick Kicken gaf eerder in een blog aan dat de pitch om het middagslot een wassen neus was. NPO had reeds voor de pitch bepaald dat Jurgen van den Berg op de plek van Toine&Blok zou komen. De omroepverenigingen worden in dit schaakspel tegenover elkaar uitgespeeld.
Bijkomend nadeel is dat door al deze wisselingen van presentatoren tussen omroepen het omroepprofiel steeds minder scherp begint de worden. Het maakt de kijker, maar ook omroepmedewerker steeds minder uit naar welke omroep men kijkt of waar men werkt. De steeds vlakkere pluriformiteit van omroepen is een gevaar voor het bestaansrecht van het huidige bestel en omroepverenigingen.
NPO Radio 1-presentator Mark Koster werd vorige week bij WNL op non actief gezet na zijn kritische artikelen over de NPO op Followthemoney.nl. Bij de WNL-top heerst er angst voor represailles door de NPO top en daarom heeft WNL op voorhand Koster van het journalistieke radioprogramma gehaald, melden insiders aan Spreekbuis.nl. Een verkeerde handeling door een omroepvereniging zou immers kunnen betekenen dat je kan fluiten naar een bepaald gewenst timeslot en bijbehorend budget. Deze heersende angst, maar soms ook juist het toespelen van aantrekkelijke programmaslots lijkt een uitstekend instrument voor de NPO om veel omroepverenigingen koest te houden en steeds meer invloed naar zich toe te trekken.
„De NPO vindt al die omroepen maar ingewikkeld en lastig terwijl dat juist de rijkdom is van het bestel dat we hebben”, zegt een radiobestuurder aan De Gooi en Eemlander. „Dat alle maatschappelijke lagen vertegenwoordigd worden in Hilversum door omroepen. Als je de rijkdom van het systeem als last ziet dan leg je daarmee op termijn de bijl en wortel aan je eigen systeem.”
Ik trek hier uit de conclusie, dat de Omroepen langzaam uitgefaseerd worden, en wij er een soort BBC model er op na gaan houden met als naam NPO!
En aangezien de NPO de gelden uit Den Haag krijgt, krijgt Den Haag meer macht over de gene wat wij te zien en te horen krijgen, op de publieke zenders, en dat door het verdwijnen van de diverse omroepen het divers geluid verstomd, en het vooral een links geluid verspreid gaat worden.
Ik heb het al veel eerder geschreven, dat was eind jaren 80 ook al het geval blijkt uit mijn OR aantekeningen.
Toen leverder=n de Omroepen zich al uit aan de toen NOS. nu NPO
De politiek kan niet goed ingrijpen, omdat het te weinig kennis heeft van omroeppolitiek, maar ook omdat ze snel op hun vingers getikt kunnen worden dat ze invloed op omroepen uitoefenen. Hierdoor blijven de overtredingen van de NPO ongestraft.
Al die omroepen die beweren een bepaalde stroming te vertegenwoordigen moet op houden te bestaan. Nergens meer voor nodig. Het maakt mij echt niet uit wie (bijvoorbeeld) de top 2000 uitzend. Inderdaad net als het BBC model. Wat is daar mis aan??
Top 2000 is nou net een omroepbrede samenwerking / voorbeeld. Daar hebben alle omroepen een belang én aandeel in, omdat het toch wel hét paradepaardje van radio 2 is.
Maar, als ik zo op de zaterdagmiddag naar WNL op radio 1 luister, dan hoor ik daar toch wel een ‘ander’ geluid dan doordeweeks in de ochtend. Andere gasten/ opinies (rechtser zo u wilt) en dat is wel verfrissend.. al wordt er ook vaak (noodgedwongen?) in dezelfde vijver gevist.
Ik begrijp nu dan ook waarom Mark Koster niet te horen was vanmiddag. Jammer. Margreet noemde in ieder geval zijn naam nog.
Je kunt je ook afvragen waarom de NPO een Top 2000 moet uitzenden. Is dat de taak van de publieke omroep? Commerciële lijstjes uitzenden?
In 1980 lid geworden van de TROS ben dat overigens nog steeds maar als je boven genoemd artikel leest vraag ik me af of dat nog zin heeft alleen omroep max doet aan ledenwerving met de slogan max is er voor u nota bene de slagzin die de TROS jaren geleden ook gebruikte