Tweede Kamerlid Mohammed Mohandis (GroenLinks-PvdA) heeft een uitgebreid toekomstplan geschreven voor de publieke omroep. Het plan, getiteld “Nederlandse media: herkenbaar en betrouwbaar in een snel veranderend medialandschap”, bepleit versterking in plaats van bezuiniging, met oog voor innovatie, onafhankelijkheid en sociale veiligheid.
Van lineair naar digitaal: inspelen op veranderend kijkgedrag
Mohandis onderkent de fundamentele verschuiving in mediaconsumptie: jongeren zappen niet meer, maar swipen. Het plan benadrukt de noodzaak om de publieke omroep digitaal sterker te positioneren. Platformen als NPO Start moeten worden doorontwikkeld, met meer nadruk op vindbaarheid en toegankelijkheid op alle apparaten. Ook pleit hij voor een prominentiebeleid, zodat belangrijke publieke content zichtbaar blijft tussen het geweld van algoritmisch gestuurde platforms als TikTok en YouTube.
Reclameluw en eerlijk speelveld
Een belangrijk speerpunt is het terugdringen van reclame op de publieke zenders tot maximaal 5% van de zendtijd. Daarmee wil GroenLinks-PvdA de commercialisering tegengaan en private media meer lucht geven op een markt die nu gedomineerd wordt door Big Tech. Reclame rondom kinderprogramma’s wordt volgens het plan verboden.
Betere arbeidsvoorwaarden en minder bureaucratie
Het plan van Mohandis bevat ook sociale maatregelen: minimaal 70% van de medewerkers moet in vaste dienst komen, om werkzekerheid te vergroten en machtsmisbruik tegen te gaan. Tegelijkertijd moet het aantal raden van bestuur en toezicht gehalveerd worden. De omroepen worden samengebracht in vier omroephuizen, met behoud van externe pluriformiteit. De taakomroepen NOS en NTR vormen samen een vijfde, gespecialiseerd omroephuis.
Toetreding en toezicht: weg met politieke inmenging
Het ledencriterium voor toetreding tot het bestel vervalt. In plaats daarvan komt er een ‘pitchplatform’ voor nieuwe makers. Toezicht komt te liggen bij een onafhankelijke instantie zoals het Commissariaat voor de Media. De politiek mag zich niet meer mengen in toelating of sancties, waarmee de redactionele onafhankelijkheid beter wordt geborgd.
Regionale journalistiek en samenwerking met private media
Een ander opvallend element is de oproep tot nauwere samenwerking tussen publieke en private media, met name op regionaal niveau. Lokale media krijgen meer ruimte voor digitale innovatie en gezamenlijk verdienmodellen. Het omstreden plan van het kabinet om de btw op kranten te verhogen van 9% naar 21% moet van tafel, aldus Mohandis.
Het plan van GroenLinks-PvdA voor de publieke omroep bevat een aantal goede intenties, zoals aandacht voor een veilig werkklimaat, toegankelijkheid voor mensen met een beperking en het bestrijden van nepnieuws. Maar het is ook overduidelijk politiek gekleurd en op sommige punten ronduit onrealistisch.
Zo wordt er stevig uitgehaald naar het huidige kabinet en worden bezuinigingen automatisch geframed als “een gebrek aan visie”, terwijl er geen ruimte lijkt voor een open debat over efficiëntie of vernieuwde keuzes binnen het bestel. Tegelijkertijd vraagt de partij om een achtjarige budgetgarantie voor de NPO, wat de democratische controle juist ondermijnt.
De bestrijding van nepnieuws via Big Tech wordt terecht benoemd, maar het plan doet alsof de publieke omroep daar vanzelf een objectief en betrouwbaar tegenwicht voor vormt. In de praktijk blijkt dat ook publieke media niet vrij zijn van een eigen bias, en dat vertrouwen vooral wordt gewonnen door transparantie en pluriformiteit – niet door centralisatie.
Voorstellen als het terugbrengen van reclame tot 5% van de zendtijd klinken sympathiek, maar zorgen voor een fors inkomstenverlies. De gedachte dat dit opgevangen kan worden zonder nieuwe bezuinigingen of druk op makers, is niet overtuigend. Net als het idee dat grote internationale platforms zomaar verplicht kunnen worden tot een hogere bijdrage aan Nederlandse producties – juridisch én praktisch discutabel.
Bovendien leidt het voorstel om de omroepstructuur te herorganiseren in vier ‘omroephuizen’ vooral tot de vraag hoe dan nog ruimte blijft voor echte diversiteit en alternatieve geluiden. Juist die zijn essentieel in het bestrijden van bubbelvorming en desinformatie.
Kortom: het plan heeft idealistische trekjes en raakt zeker aan een aantal terechte zorgen. Maar het biedt vooral een politieke visie, geen evenwichtige of haalbare blauwdruk voor een duurzame, onafhankelijke en toekomstbestendige publieke omroep.
Dat er stevig wordt uitgehaald door PVDA/GroenLinks zal niemand verbazen. Die hebben nog nooit gehoord van samenwerken en het landsbelang dienen. Als ze zeggen dat ze nepnieuws willen bestrijden, moeten ze vooral eens die links georiënteerde nieuwsvoorzieningen van de publieke omroepen bekijken.
Groen-links is een verzameling van communisten en wie de MUUR nog heeft mee gemaakt weet wat zij willen !
De muur van Musserd?
Tegenwoordig zitten de Russische vrienden aan de extreme andere kant zeg maar.
De Nederlandse Publieke Omroep zou helemaal geen reclame moeten uitzenden. Door de adverteerders-belangen is het verleidelijk om stompzinnig amusement uit te zenden, omdat dat veel kijkers/luisteraars trekt. En dat zit andere belangrijke doelen in de weg. Ik vind dat de NPO alleen geld vanuit de overheid mag krijgen, dus niet via reclame.
Ze zullen vast wel geld genoeg krijgen uit Den haag om in elk geval één televisiezender en twee radiozenders (NPO Radio 1 en NPO Klassiek) op een goedkope manier in de lucht te houden. En zonder reclame is het kijken en luisteren naar de NPO onderscheidend van de commerciële zenders.
Zo is dat, en gelijk een hoop tussenlagen zoals managers, onderdirecteuren, adviseurs, onderzoekscommissies, assistenten en andere profiteurs er tussenuit gooien en voila….je houd geld over.