Column Guido van Nispen: ‘De NPO richting 2029: hoe kan technologie helpen bij verbinding?’

Guido van Nispen is oa. CEO & Co-Founder van Insiber.com. Eerder was hij adviseur en commissievoorzitter bij de Raad voor Cultuur, CEO van het ANP en zat in de Raad van Toezicht van AVROTROS.

In zijn column op Netkwesties, een magazine over maatschappij en media, kijkt hij naar de NPO richting 2029.

Minister Eppo Bruins aan zet

De NPO richting 2029: hoe kan technologie helpen bij verbinding?
De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) lijkt een soapserie waarvan we de plot allang kennen: gesteggel over macht en reclame en die eeuwige zoektocht naar een ‘nieuwe’ visie. Nieuwe episode: de komende brief van minister Eppo Bruins over de toekomst van de NPO.
Spannend, toch? Ja, zeker, als je van ambtelijke thrillers houdt. Toch is dit geen moment om achterover te leunen. Het medialandschap verandert sneller dan een AI-chatbot kan antwoorden met “Daar heb ik helaas geen informatie over.”

Minister Bruins heeft besloten om de huidige concessieperiode van de NPO met twee jaar te verlengen, tot 2028. Een formeel dingetje, zou je zeggen. Maar nee, de extra tijd is bedoeld voor een grondige herziening van de NPO. Bruins ontvouwt zijn visie hoe de NPO zichzelf opnieuw kan uitvinden.

Ik zie dat we in een tijd belanden waarin AI en hyperpersonalisatie de nieuwe norm zijn. Immers, we worden straks behalve overladen met gepersonaliseerde kattenfilmpjes ook met AI-agents die ons nieuws voorschotelen. Deze persoonlijke assistenten kennen behalve onze favoriete pizza-toppings onze politieke voorkeuren, slaapritme en guilty pleasures voor series. Dat klinkt handig, maar ook een tikkeltje eng.

Personalisatie, een buzzword

Nu hoor ik u denken: “Wat moeten we met al die AI-futuristische dromen? Het klinkt als iets voor Silicon Valley, niet voor Hilversum.” Ik geef u geen ongelijk. AI en hyperpersonalisatie lijken soms meer geschikt voor bedrijven die klanten vinden met advertenties voor tandpasta waarvan je niet eens wist dat je het nodig had.

Want laten we eerlijk zijn: Wie is De Mol wordt niet spannender door AI-hints die je verklappen wie de mol is, gebaseerd op jouw kijkgeschiedenis. Maar ze kunnen wél kijkers helpen hun ervaring te verdiepen, door bijvoorbeeld exclusieve achtergrondverhalen of tactische hints op maat te bieden.

Bij NPO Doc kunnen AI-algoritmes documentaires bieden die aansluiten bij je interesses en thema’s bieden die je uitdagen of verrassen. En stel je eens voor dat Studio Sport live analyses biedt van jouw favoriete team. Quizzen als De Slimste Mens kunnen vernieuwend worden met interactieve vragen die jou persoonlijk uitdagen – zonder dat je het antwoord al op je voorhoofd geplakt krijgt.

Richten op verbinding

Maar het kan niet stoppen bij personalisatie. De NPO moet ons niet isoleren in bubbeltjes. AI kan ook verbinding creëren. Stel je voor dat Wie is De Mol niet alleen jouw persoonlijke favorieten uitlicht, maar ook discussiepunten naar voren brengt die mensen samenbrengen. Of dat NPO Doc thema’s aandraagt die je nooit zou hebben opgezocht, maar die je wel raken en in debat brengen met andersdenkenden. Het doel moet zijn om bruggen te slaan tussen persoonlijke interesses en gemeenschappelijke verhalen. Dat is cruciaal!

Dit klinkt als een mooie droom. Maar volgens mij heeft de NPO geen andere keus. Commerciële partijen zullen proberen de markt te domineren met algoritmes die sturen op persoonlijke voorkeuren vanuit reclamedoelen. Het is aan de publieke omroep om te laten zien dat AI meer kan dan verkopen – dat het ons ook samen kan brengen, nieuwsgieriger kan maken en kan helpen om de wereld wat beter te begrijpen. AI mag dan een Silicon Valley-uitvinding zijn, maar het is aan Hilversum om er iets écht menselijks van te maken.

De Publieke Omroep als AI-tegendraads?

De hamvraag: kan de NPO dit? Want laten we eerlijk zijn, Hilversum is niet bepaald een bolwerk van innovatie. De discussie gaat vaker over de topspelers zoals Eva Jinek of Matthijs van Nieuwkerk, onzalige samenvoegingen van omroepen uit oogpunt van ‘efficiëntie’, overschrijding van een of andere nieuw getrokken grens dan over fundamentele strategische keuzes vanuit collectief belang.

Misschien moet de NPO eens een Theory of Change maken – zo’n modern model waarmee je helder bepaalt wat je wil bereiken. Geen vage termen, maar concrete vragen:

  • Hoe zorgen we dat AI niet alleen voor commerciële bedrijven werkt?-
  • Hoe blijft de publieke omroep relevant als iedereen zijn informatie krijgt van een persoonlijke digitale assistenten?

Lachen, en dan aan de slag
Laten we niet vergeten: AI is uiteindelijk gewoon een hulpmiddel. Het kan geweldige dingen doen, maar het blijft een middel, geen doel op zich. De echte vraag is wat we willen bereiken met de NPO en hoe AI eventueel kan bijdragen met verrijking voor alle burgers, die elkaar niet willen en mogen kwijtraken in eenzame digitale bubbels?

Minister Bruins heeft nu de kans om de koers te bepalen. En laten we eerlijk zijn: dat mag best met een vleugje humor – beleidsdocumenten zijn immers al droog genoeg. We wachtgen op plan dat niet alleen ambitieus is, maar ook menselijk en praktisch, en waarin een breed spectrum van burgers zich herkent. Voor ‘onze’ NPO die in de nieuwe wereld van meer betekenis kan zijn, waarop we in 2029 nog trots zijn.

Bron: Netkwesties. Doorgeplaatst met toestemming van Guido van Nispen.

7 Comments

  1. Ik vind de voorbeelden uit een warrige droom die nooit gerealiseerd worden, omdat het niet werkt, maar bovenal omdat er geen behoefte aan is. Mensen zien tv kijken bij uitstek als een passieve activiteit en dan zou je ook nog eens steeds keuzes moeten maken op je telefoon. Kansloos en eerst zien, dan geloven.

    • AI heeft veel moois voortgebracht en zal dat blijven doen, maar ik verwacht geen nieuwe revolutie zoals die volgens velen nu gaande is. Mijn pc was 40 jaar geleden al AI en ziektediagnose worden al heel lang met AI gedaan. Ok, ChatGPT is bijzonder, maar verder?

      15 jaar geleden kondigde Alexander Klöpping bij DWDD ook een sensationele revolutie aan: virtual reality. Alles zou veranderen. We zouden 3D-tv gaan kijken en interactief en we zouden live in 3D sportwedstrijden en concerten vanuit de huiskamer kunnen bijwonen. Een enorme hype ontstond, maar er is weinig anders van terechtgekomen dat VR alleen zijn weg naar gaming en speciale projecten heeft gevonden.

      En nu worden er honderden miljarden in AI gestoken. En niemand weet of het wat oplevert.

      • Alexander was en is onwetend. Kijkt alleen maar naar de nieuwste technieken, dat vindt hij interessant. Hij kijkt niet naar het waarom van het ontwikkelen. 3D was een soort tussenfase net zoals dat met zoveel technische dingen is. Die nieuwe revolutie als je het zo moet noemen is helemaal niet nieuw en is al heel lang bezig. Techniek en mensen dichter bij elkaar brengen en zelfs in elkaar op laten gaan. AI en ChatGTP zijn daar een voorstadium van. Mensen worden nu klaargestoomd om te wennen dat AI, ChatGTP, robots etc. allemaal heel normaal zijn.

        Eigenlijk zouden we niet in zo’n wereld moeten willen leven maar het is allemaal al voor ons bepaald en het is niet te stoppen.

  2. Commerciële of publieke omroep is oude media. Sociale media is de nieuwe media. Verbinding met de hele wereld!!!
    De jeugd weet het al.
    De matrix staat nog in zijn kinderschoenen

  3. De leukste dingen worden geboren in een creatieve omgeving waar marketing en kijkcijfers geen rol spelen. Zodra mem iets te verliezen heeft gaat het mis. Denk eens na, wat kan AI nou betekenen voor vernieuwing? Niets, AI gaat uit van alles wat al bestaat. AI is niet creatief. De beste TV en radio is gemaakt door mensen die de kans kregen om hun creatieve brein te laten werken en die op hun bek konden gaan zonder al te veel consequenties. Let maar eens op, hypes ontstaan door nieuwe ideeën, niet door AI.

1 Trackback / Pingback

  1. Column: AI's Disruptieve Impact op de Media: Een Tweesnijdend Zwaard - Spreekbuis.nl

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*