[door Jarco Kriek] We zitten nu aan het einde van Veronica Meimaand Filmmaand. Een traditie die al tientallen jaren ieder jaar in de lentemaand mei op de televisie aanwezig is. In het geval van het huidige Veronica betekent Meimaand Filmmaand dat iedere avond minimaal een film wordt uitgezonden.
Een traditie waarvan veel kijkers hopen dat het nog enige tijd in stand blijft. Maar of dit ook daadwerkelijk gaat gebeuren, dat is de grote vraag. Het wordt namelijk in de komende jaren voor lineaire zenders moeilijker om de uitzendrechten voor films te kopen. Wie goed de programmering van bijvoorbeeld RTL 7, RTL 8, Net5 en Veronica onder de loep neemt, kan nu al zien dat diverse films met enige regelmaat sneller achter elkaar worden geprogrammeerd.
Wat is de reden? Zijn RTL Nederland en Talpa Network plots zuinig geworden en wordt minder budget voor het aankopen van filmrechten uitgetrokken? Of is het misschien dat de productiviteit in de filmindustrie plots is afgenomen? Nee, niet van dit alles. De oorzaak moet worden gezocht in de toename van het aantal streamingdiensten. En dan vooral nieuwe streamingdiensten die eigendom zijn van grote Amerikaanse bedrijven die tevens eigenaar van filmhuizen, producenten en tv-zenders zijn. Deze verkopen de uitzendrechten van eigen films en series – zowel lineair als online – vrijwel niet meer aan andere zenders en bedrijven. Ze houden de content exclusief voor de eigen streamingdienst. Immers met exclusieve content kan men zichzelf onderscheiden van de groeiende concurrentie in de streamingmarkt.
Over welke streamingdiensten hebben we het dan? Bijvoorbeeld Disney+. Eigenaar The Walt Disney Company trok voor de marktintroductie van deze streamingdienst alle content terug bij andere streamingdiensten zoals Netflix. En dat gold niet alleen voor streamingdiensten. Disney-films waren plots ook niet meer te vinden op de video on demand-platformen van Ziggo en KPN. Een soortgelijke situatie zag je voor de komst van Star als onderdeel van hetzelfde Disney+ begin dit jaar gebeuren. Series van bijvoorbeeld ABC zijn nu alleen nog met een abonnement van Disney+ te bekijken.
En dan is Disney+ nog maar één voorbeeld. Wat denk je wat er gebeurt met het HBO-content dat nu exclusief bij Ziggo te zien is? Misschien dat ze bij Ziggo nog een jaar aan het eind 2021 aflopende contract vast kunnen plakken en dat HBO content nog tot het einde van 2022 bij het kabelbedrijf te zien is. Maar zeker nu WarnerMedia – waaronder onder meer het HBO-content valt – samen met Discovery een nieuwe wereldwijde streaminggigant gaat oprichten, is het nog slechts een kwestie van tijd dat films en series van HBO exclusief worden ondergebracht bij deze nieuwe eigen streamingdienst.
Het kind van de rekening lijkt Netflix te worden. De huidige marktleider moet zelf series laten maken om exclusief te kunnen zijn. Daarnaast moet Netflix het doen met de enkele kruimels waarvan de rechten nog te koop worden aangeboden. En omdat schaarste de prijs opdrijft, dient een geïnteresseerde marktpartij meer dan de hoofdprijs hiervoor te betalen. Een ontwikkeling die voor meerdere partijen overigens onwenselijk is. Zo is het een kwestie van tijd voordat de rekening van hogere inkoopkosten in de vorm van prijsverhogingen op het bordje van de abonnees wordt gelegd.
Maar ook al je geen abonnee van een streamingdienst bent dan ga je de negatieve gevolgen van de huidige marktontwikkelingen merken. We keren weer terug naar Meimaand Filmmaand. Omdat eigenaren van grote filmhuizen de beste films voor de eigen streamingdiensten gaan houden, wordt het voor lineaire zendereigenaren als RTL Nederland en Talpa Network moeilijker om de rechten van films in te kopen. Het programmeren van twee blockbusters per avond kan hierdoor problematisch worden. Mocht Meimaand Filmmaand dus blijven bestaan dan is het niet ondenkbaar dat het een kruimelfestijn van merendeels B-films gaat worden.
En daarmee wordt de marktmacht van grote Amerikaanse bedrijven duidelijk. Wie als consument naar een kwalitatief goede film wil kijken dient of een duurder wordend bioscoopkaartje te kopen of wordt gedwongen om een abonnement van een streamingdienst te kopen. En hiermee is het cirkeltje van het nieuwe verdienmodel van de Amerikaanse filmindustrie rond.
En hoe zit het dan met Europese producties? Die zullen door Europese regels ook voor een groot deel in handen van Amerikaanse marktmachten komen. Een streamingdienst dient in Europa voor een aanzienlijk deel te bestaan uit Europese producties. De vraag naar de betere Europese producties wordt hierdoor groter. De prijs van de rechten duurder. En om exclusief te zijn, zullen streamingdiensten in eigen beheer Europese films en series laten maken. Dit is natuurlijk goed voor de Europese filmindustrie. Maar de betere Europese films en series zullen hierdoor alleen bij een streamingdienst beschikbaar zijn. Lineaire zenders en dus ook de consument die geen streamingabonnement koopt, trekken dus weer aan het kortste eind.
1 Trackback / Pingback