Patrick Kicken: Als dit waar blijkt te zijn is dat hele luisteronderzoek geen knip voor de neus waard

[BLOG] Sinds de introductie van de nieuwe luistercijfer meetmethode is er al een hoop gebeurd dat de reputatie van de wekelijkse radiocijfers op zijn zachts gezegd geen goed heeft gedaan. Keer op keer moesten luistercijfers gecorrigeerd worden omdat bleek dat TV signaal werd meegeteld van bijvoorbeeld Formule 1 races, waardoor Grand Prix Radio ineens miljoenen luisteraars had. Maar wat me gisteren te oren kwam kan, als het waar blijkt te zijn, wel eens de definitieve nekslag zijn voor het luistercijfer meten door een app op de telefoon, met een vrij beperkte groep respondenten.

Het verhaal dat de rondte doet in Hilversum is als volgt: Afgelopen week zou eindelijk iemand verwijderd zijn uit het luisterpanel. Iemand die 100 uur per week naar uitsluitend stations van een bepaalde radiogroep luistert. Hij had een heel discutabel profiel, namelijk precies de kenmerken van de doelgroepen die ondervertegenwoordigd zijn in de groep respondenten. Daardoor telde deze persoon heel zwaar mee en was daardoor ruim een half jaar lang goed voor zo’n 4 tot 4,5% marktaandeel in 20-49 voor de desbetreffende partij. Miljoenenfraude als het waar blijkt te zijn. Op jaarbasis zo’n 17,5 miljoen extra inkomsten wordt gefluisterd.

Het NMO zou lang haar schouders opgehaald hebben maar na onderzoek bleek dat de desbetreffende persoon met twee telefoons tegelijk aan het luisteren (en dus meten) was, wat niet mag. Al eerder bleek dat het NMO luisteronderzoek aardig makkelijk te beïnvloeden is, verhalen over een oude vrouw die altijd BNR nieuwsradio heeft aanstaan waardoor het profiel van de zender alleen maar ouder werd en BNR dus zelf aan de bel ging trekken is er een van. Het luisteronderzoek is te belangrijk om het zo te laten rammelen aan alle kanten, er gaan immers miljoenen in om, de adverteerder betaalt voor doelgroepen die wellicht nauwelijks bereik worden. En wat dacht je van de druk op discjockeys en managers als blijkt dat juist jouw radioshow te weinig vrouwen bereikt of te weinig marktaandeel haalt.

Het lijkt dan ook wekelijks eerder op een luistercijferbingo dan een reële bespiegeling van hoe radioluisterend Nederland zich gedraagt en op welke zenders te afstemmen. Hoe het dan moet? Nou er had natuurlijk altijd het eerste jaar een schaduwsysteem moeten meelopen, gewoon op de oude manier met dagboekjes, zoals dat ook in Engeland gebeurd is. Maar nee hoor, de Nederlandse commerciële radiopartijen die hier wél de vruchten van plukken houden hun mond. Totdat ze zelf aan de beurt zijn en een van hun stations ineens niet meer zo populair blijkt te zijn. Wachten is op een volgende correctie dan wel uitbreiding van het luisterpanel met minimaal het dubbele aantal deelnemers, er is zo te veel gerommel om de luistercijfers op woensdag nog serieus te nemen.

Patrick Kicken

36 Comments

  1. Elke week is er een hoop te doen over een procentje erbij, procentje er af.

    Maar wat echt opvalt: De “extra zenders” samen zijn in een jaar gegroeid van 5,6 naar 9,8% gegroeid. Bijna een verdubbeling!

    Kortom: alle discjockeys ten spijt, met steeds meer auto’s met internet en steeds meer internet-luister-mogelijkheden in huis, kiezen luisteraars voor hun favoriete muziekstroming. Zonder al het gepraat.

  2. Goffer. Hebben ze ontdekt dat ik honderd uur per week R5 luister? Mer twee telefoons. 1 in de huiskamer en 1 in de schuur.

    Maar serieus…

    Serieus? Zo “makkelijk ” te manipuleren??

  3. Als ze nu al niet genoeg mensen in die ene doelgroep kunnen krijgen, is een verdubbeling van het aantal deelnemers toch niet zinvol? Kan me goed voorstellen dat mensen niet een baterijslurpende en spionerende app op hun telefoon willen.

    • Ze moeten die mensen gewoon een horloge geven die het registreerd. Of een armband met het device erin. Telefoon in broekzak luistert ook niet goed. Gewoon het systeem van Amerika overnemen. Maar nee hier moesten ze het wiel weer opnieuw uitvinden.

  4. Interessant punt Patrick. Het luisteronderzoek in welke opzet ook geeft mij al jaren een ongemakkelijk gevoel en lijkt vooral te draaien om het beschermen van commerciële belangen door de aantallen zo luisteraars zo hoog mogelijk te maken. En zo zichzelf een te grote rol in het media gebruik toe te kennen. Ik heb op de volgende vragen b.v. nog nooit een goed antwoord gehad:

    – Er wordt onderscheid gemaakt tussen zwaar, gemiddeld en licht luisteren (NMO Mediatrends), bestaat er ook een definitie als ‘niet luisteren’?
    – Hoe worden respondenten geworven? Dienen zij radioluisteraar te zijn? Of is er iets bekend over de bereidheid om mee te doen aan betreffend onderzoek wanneer respondenten mediumtypen niet gebruiken?
    – Hoe wordt er in weging van cijfers rekening gehouden met een representatief aantal niet-luisteraars binnen de steekproef?
    – Hoe valt het te verklaren dat in regulier NMO-onderzoek het maandbereik (maandrapport november) 94% is, terwijl bijvoorbeeld het NMO Mediatrends-rapport op de vraag ‘luistert wel eens radio’ 73% over heel 2022 rapporteert?
    – Hoe is het te verklaren dat bijvoorbeeld in ander onderzoek (Jongerenonderzoek Mediahuis, 2023) radiobeluistering onder jongere mensen lager wordt gerapporteerd dan NMO? 15-21 10%, 22-28 20%, 29-35 25%

    Mijn conclusie kan alleen maar zijn: het onderzoek mag dan wel meetkundig representatief en correct zijn, maar geeft het echt een realistisch beeld? Er zijn immers ook zat -jonge- mensen die helemaal niet luisteren..

    Gr. Leo

    • Ik vermoed dat jouw vragen en conclusie een waarheid aan het licht brengen, die niemand wil horen in het wereldje Leo.

      De titel van dit artikel had dan ook beter: Patrick Kicken: Ook als dit niet waar blijkt te zijn blijft dat hele luisteronderzoek geen knip voor de neus waard.

      Bizar hoe adverterend Nederland zichzelf met de output van het NMO nog steeds laat betoveren. Buiten dat de wekelijkse meting de markt schichtig maakt…is het misschien beter om trends per langere periode inzichtelijk te maken. Verzamel dan data van representavieve panels, rondvragen en online gemeten resultaten, ook van stations die niet in het lijstje staan nu…en sla daarin Spotify en podcasting niet over. Het draai om mediaconsumptie, niet zozeer uitsluitend om het vergrijsde radiejoo deel. Het zal nog steeds een meervoudig interpretabele getallenkermis opleveren, maar dichter tegen een waarheid aanliggen dan de huidige hocuspocus meting en conclusies die daaraan verbonden worden.

  5. Radio Veronica tikte met haar 80s weken 4.9% aan. Zonder Rob Stenders. Zonder de normale programmering met veel te veel geklets.
    Geeft toch te denken.
    De luisteraar wil kennelijk veel herkenbare hits, zonder gezeur, spelletjes, gebel en al die appjes al dan niet
    echt.
    De vorige kavel van Veronica dwong het station oude hits te draaien. Nu met een vrije kavel met de 80s hits behaal je 4.9%.
    En dat zonder de laat ik zoveel mogelijk pratende Stenders!

    • Hitlijsten zijn geliefd en de 80’s zijn geliefd. Er was dus een garantie dat Veronica extra luisteraars ging trekken. Ook als Stenders er had gezeten, ook met interactie met luisteraars.

  6. Dit stuk suggereert dat er uitsluitend met de app wordt gemeten. Dat is zeker niet, de app maar een beperkte bijdrage. Correcties moeten goed worden gedaan maar het vershcil is daarna nauwelijks.

    Luistercijfers worden niet alleen met de app gemeten maar ook met een e-diary (digitale notities voor tot 18 jaar, zoals al enige tijd in Engeland wordt gedaan), de NIPO-base (Kantar), access panels zoals telefoonpanels en er worden ook nog brieven rond verstuurd. Staat prima beschreven op de site van de NMO (even doorklikken naar ‘hoe wordt gemeten’).

  7. Is dit nu echt nieuws, Kicken? Over ieder onderzoek valt altijd wel iets te zeggen… kijk maar naar de peiling uitslagen en de werkelijke verkiezingsuitslag. Zit ook altijd wat verschil…je kan betere columns maken Kicken!

  8. Als 1 persoon zogenaamd 100 uur per week luistert en daarmee zorgt voor 4 tot 4,5% marktaandeel, dan zijn er wel bijzonder weinig mede respondenten. Lijkt mij niet waarschijnlijk. En wat is een discutabel profiel? Als het goed is worden respondenten/deelnemers uitgenodigd. Een steekproef heeft hen geselecteerd uit alle lagen van de bevolking. Als je dan toevallig in een aantal categorieën valt, dan is daar niets mis mee. Anderen hebben weer andere punten en zo krijg je een goede dwarsdoorsnee. Van buitenaf kan je niet zomaar in het onderzoek komen. En dat oude vrouwtje van BNN kan echt niet alleen het hele profiel verstoren, hooguit een kleinigheid.

  9. “Het lijkt dan ook wekelijks eerder op een luistercijferbingo dan een reële bespiegeling van hoe radioluisterend Nederland”. Als dit waar is, is het zeker geen bingo. Bij bingomoet je geluk hebben, hier is er teveel invloed om geluk te hebben.

  10. Hé Kicken, niks positiefs over Veronica, zijn lekker aan het doorstijgen(zoals ik al had voorzien in eerdere berichten) of ben je zo rancuneus??

      • Zelfs als de techniek niet goed is, een steekproef blijft een steekproef. Daar ga je niet elke Nederlander voor volgen.

        Misschien is 3100 mensen te weinig, maar 17 miljoen mensen tracken wat ze kijken en luisteren is het andere uiterste.

        • Een steekproef is toch een selecte groep volgen? Dan lijkt iedereen volgen mij niet reëel. Als je de groep van 3100 goed samenstelt kan die representatief zijn. Door een app die nogal invasief op telefoon en privacy is verwacht ik dat de animo nooit groot zal worden.

  11. Goedemorgen, Patrick! Wakker geworden? Dit gebeurde in jouw Royaal-tijd ook al, maar toen met de befaamde lijstjes 😉 Die luisteronderzoeken zijn al sinds hun bestaan op z’n minst discutabel, oftewel, ik geloof er weinig van.

    Na publicatie van de luistercijfers maakt elke marketingmedewerker van de betreffende omroep er zijn eigen verhaal van, uiteraard in het voordeel van de omroep, waardoor de gemiddelde adverteerder het klakkeloos voor waar aanneemt.

    Maar de allergrootste domoren in dit hele spel, naar mijn mening, zijn de adverteerders zelf. Ze betalen véél te veel om hun spotjes uit te zenden.

  12. Wakker worden mensen, de opmaak van kijk- en luistercijfers zijn totaal niet waterdicht. Dus alle jaren dat hier waarde aan wordt gehecht en idem de toets klopt niet. Hopelijk is men nu wakker geworden en zal er een meetmethode bedacht moeten gaan worden welke wel tot realiteit gaat leiden.

  13. Ik was een van de mensen die de app voor de luistercijfers op de telefoon had.
    Er klopt geen hout van.
    Als ik de telefoon onder mijn kleren heb en de radio staat niet zo luid, hoe kan de telefoon dan weten welke zender ik beluister?
    Ook is het inderdaad verleidelijk om meer te luisteren naar een station wat je een warm hart toedraagt.
    De reden dat ik gestopt ben met het onderzoek is dat je de app zo’n beetje overal toestemming voor moet geven. Alles wat op je scherm gebeurt kan de app zien.
    Ik heb dan ook het vermoeden dat er met de app enorm verdiend wordt aan de “bijvangst” die ze binnen halen buiten het luisteronderzoek.

  14. Je bent ook niet wijs als je vrijwillig die app op je telefoon zet. Alles wat je doet op je telefoon gaat via het netwerk van NMO. Een deel van je eigen apps werken niet goed vanwege die VPN en het altijd in gebruik zijn van je microfoon. Verder vliegt je batterij leeg.

    Een gemiddelde jongere doet zoiets in elk geval niet…

  15. Ik ben zelf ook recentelijk benaderd voor dit onderzoek. Uitnodigingen gebeuren anoniem.
    Wel moet je een aantal vragen beantwoorden (bijv. man/vrouw, leeftijd(groep, of je werkzaam bent bij een media instelling etc.). Als je dat dan allemaal hebt doorlopen zie aan het eind of je wel of niet wordt toegelaten. Bij mij was dat laatste het geval zonder verdere opgave van een reden.

  16. De wisselingen die je van week tot week ziet zijn ook een indicatie dat er met een te kleine groep wordt gemeten. Zonder directe aanleiding als een calamiteit voor een nieuwzender, toplijst voor een popzender zie je toch onverklaarbare pieken (en dalen). Bij kleine zenders kun je bijna zien wanneer iemand de griep heeft of op vakantie is en dus meer of minder luistert. Het wordt tijd dat een onafhankelijk orgaan, de boel doorlicht. Maar ik denk dat een statisticus ook al vrij makkelijk gaten kan schieten in het onderzoek.

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*