[BOEK] De Vlaamse mediabedrijven moeten snel de handschoen opnemen tegen de grote onlineplatformen als Facebook, Netflix en Youtube: schaalvergroting, online first, gebruikersdata op een verantwoorde manier inzetten, en vooral: relevante en kwaliteitsvolle content blijven brengen. Ook de overheid moet hierbij de handen uit de mouwen steken. Dat staat in het nieuwe boek “Media en innovatie in een veranderende samenleving”. Deze bundeling inzichten uit de communicatiewetenschappen staat onder redactie van VUB-prof mediastudies Tim Raats en UGent-prof media-industrieën en technologiebeleid Tom Evens.
Het boek ziet twee grote uitdagingen voor Vlaamse mediabedrijven. Enerzijds is er de strijd met de steeds maar groeiende internetplatformen als Facebook, Netflix en Youtube, waarvan vele mediaspelers ook afhankelijk zijn geworden. Het inzetten van algoritmes, en de schaal van deze digitale giganten heeft een enorme impact op de werking van de hele mediasector.
Het tweede grote probleem is het vertrouwen in de media zelf, de legitimiteit van lokale spelers, vooral dan voor nieuws. Vlaamse mediamerken genieten vandaag nog een groot vertrouwen, maar dat vertrouwen is tanende. Samenlevingen worden ook complexer, groepen diffuser en de publieke ruimte steeds meer gepolariseerd. Sommigen voelen zich niet gerepresenteerd en sommigen worden eenvoudigweg nooit bereikt, iets wat Covid-19 opnieuw heeft duidelijk gemaakt.
Natuurlijk hebben de Vlaamse mediabedrijven hierop al gereageerd. Als antwoord zijn ze zichzelf ook aan het transformeren tot platformen. Omroepen gaan steeds meer hun online portals en aanbod centraal stellen. Of gaan zelf schaalgrootte zoeken, door samen te werken met initiatieven als Streamz, waardoor het ook voor hun mogelijk is gebruik te maken van algoritmes en data.
Maar de wetenschappers achter het boek waarschuwen dat de Vlaamse mediabedrijven nog een aantal punten moeten aanpakken, willen ze relevant blijven. Het grootste probleem is die schaal, want Vlaanderen is maar een kleine markt in vergelijking met het internationale speelveld waarop de grote digitale bedrijven opereren. Zoeken naar manieren om wél voldoende schaal te hebben, zonder dat dit ten koste gaat van de diversiteit van het aanbod, is de grootste uitdaging.
Daarnaast moeten ze aan de slag om gebruikersdata in te zetten om Vlaamse content – journalistiek of audiovisueel – beter en zinvoller tot bij de mediagebruiker te brengen. En dat zonder privacy en ethische regels te schenden.
Dat betekent ook dat Vlaamse mediaspelers hun online strategie volledig centraal moeten zetten. Mediabedrijven moeten hun aanbod en structuur zo inrichten dat niet enkel lineaire programma’s – waar nu nog de meeste kijkers zitten – de meeste middelen krijgen, maar ook toekomstgericht investeren, zoals in hun webdiensten.
Een ander streven dat zowel de publieke als de commerciële mediaorganisaties zouden moeten hebben, is dat ze de meest betekenisvolle content brengen. En dan gaat niet zozeer om de kwantiteit. Het boek beschrijft bijvoorbeeld hoe de publieke omroep steeds meer aan de slag gaat met podcasts. Wat VRT goed heeft begrepen, is dat het niet volstaat om ook ‘podcasts te doen’, maar wel om te vertrekken vanuit de eigenheid van wat podcasts te bieden heeft, en hoe dit kan aansluiten bij de omroepopdracht.
De vele auteurs in het boek wijzen ook telkens op de rol van de overheid. Ondersteuning van innovatie is daarbij cruciaal, maar het gaat ook over nieuwsdiversiteit, mediawijsheid en kwaliteitsjournalistiek ondersteunen, net als het behoud en beschermen van een sterke, onafhankelijke publieke omroep, die alle kansen moet krijgen om relevant te blijven voor een breed publiek.
Het boek “Media en innovatie in een veranderende samenleving” is een onderdeel van de leerstoel ‘Media in een samenleving in transitie’, een samenwerking tussen VRT, Vrije Universiteit Brussel (VUB) en Universiteit Gent (UGent). In de bijlage vindt u een synopsis van het boek.
Geef als eerste een reactie