Blog Patrick Kicken: ‘Bullshit banen in de media’

[BLOG] Bij de VPRO weten ze in het programma Tegenlicht regelmatig de vinger op de zere plek te leggen. Zo deden ze dat afgelopen zondag in een aflevering over de ‘bullshit baan’. Banen waarvan mensen zelf totaal niet het idee hebben dat het iets toevoegt, maar het verdient lekker en zolang niemand iets zegt blijven we het gewoon doen. Met vaak onproductiviteit, verveling en zelfs burn-out tot gevolg. Hoe zit dat in radio- en televisieland eigenlijk?

Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat er in medialand heel veel functies weinig tot niets toevoegen. Grote social media afdelingen waar de hele dag vergaderd wordt over het wel of niet plaatsen van een tweet. Marketingafdelingen die vooral druk zijn met elkaar documentjes e-mailen de hele dag, slingers ophangen als er iemand jarig is, roddelen, taartjes laten maken met foto’s van collega’s erop die een baby hebben gehad: het is me een dolle, gezellige boel daar op sommige kantoren. Om maar niet te spreken over de dagen dat mensen ’thuis werken’, ‘op locatiebezoek zijn’ of onder leiding van een veel te duur betaalde coach een kudde schapen staan te drijven op de Hilversumse hei. (waargebeurd).

Allemaal prima natuurlijk, maar het zal toch betaald en terugverdiend moeten worden en nog veel erger: de mensen die werkelijk de hete kolen uit het vuur halen, de content creators, producers, deejays, muzieksamenstellers, cameramensen, regisseurs etc. kan dit wel eens tegen de borst stoten en zelfs demotiveren. Voor mij was het in ieder geval een van de redenen om het dagelijks met radiomaken bezig te zijn vaarwel te zeggen. Waarom zou ik me iedere dag weer keihard moeten inzetten, met steeds meer concurrentie en minder ondersteuning, terwijl de ene na de andere flutfunctie erbij wordt gecreëerd die aan het on-air product weinig tot niks bijdraagt? Wie houdt wie dan voor de gek?

Wat uit dit programma van de VPRO ook naar voren komt is dat bij bezuinigingen ten behoeve van de efficiëntie zelden tot nooit de management- of marketinglaag ingekrompen wordt. Nee, dan moet de uitvoerende harder gaan werken voor minder geld. Natuurlijk is het te kort door de bocht om te zeggen dat al dat vergaderen, overleggen, druk doen met excelsheets, bosdagen, inspiratieweekenden, dure consultants en interessantdoenerij van reclamemensen z’n functie niet heeft. Maar: uiteindelijk zal wat op het scherm te zien is of uit de speakers te horen is het állerbelangrijkste moeten zijn bij een mediabedrijf, als bijvoorbeeld Talpa. Toch hoor je ook uit die hoek geluiden dat het eindproduct echt niet bovenaan de agenda staat. Het is toch vooral het gedoe eromheen. De cijfers. De toekomstvisie. De nieuwe tarievenkaart. De huisstijl. De stoeltjes in de kantine. Met acht man beslissen over de nieuwe TV commercial en er dan zoveel plasjes overheen doen dat wat overblijft weinig impact heeft.

Hoe zou medialand eruit zien als de medewerkers aan het front, de uitvoerenden, eens wat vaker gevraagd werd wat ze nodig hebben, hoe ze denken beter te kunnen werken of meer luisteraars en kijkers te bereiken. De tijd van ’top down’ orders uitdelen is voorbij. Maar daar wil de gemiddelde senior social media management executive advisor natuurlijk niet aan. Want dan wordt wel pijnlijk duidelijk wie er nou het hardst aan het werk is en wie alleen maar dagelijks doet alsof ie aan het werk is. Dus blijven we maar in het oude model rondhobbelen en worden de traditionele media links en rechts ingehaald door briljante initiatieven uit het buitenland, waar Nederlandse contentmakers naar hartenlust hun gang kunnen gaan, zonder bemoeienis van die ‘oh zo belangrijke’ managementlaag.

Het probleem is niet het gebrek aan creativiteit in Nederland. Het probleem is het hoge gehalte aan bullshitbanen, ook in de media, die de creativiteit de kop indrukken met hun bemoeizucht, regeltjes, formats en protocollen en budget opslokken wat naar de makers zou moeten gaan. En zelf lekker met de leasewagen door de carwash in de baas z’n tijd, flirten met de receptioniste, lunchen buiten de deur en interessant doen de hele dag in een iets te groot maatpak. Liefst zonder sokken, want dan lijk je zo lekker hip. En al bellend naar buiten lopen he, met je iPhone X van de zaak, want dan ziet iedereen hoe retedruk je bent! Zelfs de NPO zou met de helft van het reclamegeld toe kunnen als al deze overbodigheid eens weggesaneerd zou worden. Maar wie of wat durft dát nou eens op de agenda te zetten? De VPRO geeft in ieder geval een goede aanzet.

Patrick Kicken

21 Comments

  1. Ik werd in het verleden door een huisstijl manager continue benaderd omdat ik een oud logo van een regionale omroep steeds gebruikte. Met zo’n functie heb je op verjaardagen wel de lachers op je hand 😀

  2. in 2002 ging ( moest ) ik een paar keer met 4 collega’s naar de SWF – Baden Baden in Duitsland.Straatsburg in het vliegtuig en dan met de auto.
    Waarom? “We” hadden bedacht dat het toch mogelijk moest zijn om van een audio bestand stemherkenning te maken. Dus een stuk audio van bijvoorbeeld Wim Kok en dan dat door het archief halen en daar zag je alle audio van Wim Kok.
    Er was daar 200 K aan Europese subsidie voor beschikbaar. Eenmaal bij de SWF bleek het al lang te bestaan !!!!!!
    Maar we waren met collega’s van de BBC-BRT en ARD……..

  3. Metabanen, of proces ondersteunende dan wel regulerende functies, die gaan OVER het uitvoeren van werk in plaats van het zelf verrichten van taken, komen tegenwoordig overal voor: in het (universitair) onderwijs, de zorg, verkeer- en vervoer, bestuur en politiek etc. Arbeidssituaties bezwijken vaak onder de laag van duurbetaalde managers, die dikwijls alleen verstand hebben van procedure-ontwikkeling en vakinhoudelijk volkomen onbenullen zijn.

  4. Waar ze hun mening en aanmatiging vandaan halen, is me vaak een raadsel. Het punt is dat zij gefixeerd lijken op VORM en qua INHOUD totaal geen last hebben van kennis van zaken.

    • Ja daar zeg je iets Paul. De inhoud is secundair. Dus kan makkelijk iemand die eerst bij een koekjesfabriek gewerkt heeft ook een radiostation runnen, is de gedachte. Terwijl juist in zo’n specifiek vakgebied degelijke kennis over het product het verschil maakt.

  5. en toch, wanneer er in de politiek aangegeven wordt dat wellicht 900 miljoen wat veel is voor de publieke omroep valt half nederland en driekwart politiek over hen heen.

    ik snap al niet dat een DJ altijd 2 of 3 sidekicks moet hebben, en je verhaal geeft aan dat er dus nog een hele club achter zit? mmmh lijkt me zonde van geld, talent, etc terwijl het product niet beter wordt dan het 40 jaar terug was ( mijn beleving)

    overigens Tegenlicht gezien en het is schrijnend om te zien wat deze mensen vertellen. Aan een klus beginnen terwijl je weet dat niemand er in gelooft en het niet uitgevoerd gaat worden… moet je tegen kunnen hoor…

  6. En nog een sterk staaltje.
    We hadden een Hilversums software bedrijf dat allerlei programma’s ontwikkelde. En zo kon het gebeuren dat een TV collega beeld van een koe in de wei zocht voor een item.
    Niet te vinden…………Klopt zeiden de managers bij de TROS en het software bedrijf want officieel heet een “koe” in de dBase “rund”…………

    Ja kom daar als programmamaker maar eens op.

  7. Inderdaad… de zorg! Tjonge wat wordt daar een geld verspild aan dure ambtenaren/managers op het Ministerie, bij het Zorginstituut, Nederlandse Zorgauthoriteit, bij verzekeraars en gemeenten, bij grote zorginstellingen zelf en overal waar ik ze vergeten ben. Voor een groot deel zijn dit bullshitbanen die niet nodig zouden zijn als we het anders zouden organiseren. De mensen in deze banen overladen de mensen aan het bed met regels, procedures en formulieren waardoor zij hun werk niet meer naar behoren kunnen doen. Ik zou wel eens willen weten hoe hoog de totale loonsom van alle bestuurders, managers, adviseurs en ambtenaren in de zorg is ten opzichte van de totale loonsom van de mensen die werkelijk zorgen voor de patiënten. Het zelfde geldt voor de politie, het onderwijs etc. En dan het MKB, de branche die het meeste belastinggeld binnen brengt en de meeste banen te vergeven heeft, waar heel hard gewerkt wordt maar waar men ook zo langzamerhand bezwijkt onder de regeldruk en zich blauw betaalt. De elite heeft hier geen oog voor, die zitten er zelf warmpjes bij met hun salarissen, wachtgeldregelingen en dikke pensioenen van belastinggeld. In dit land staat de werkende burger ten dienste van de regelende elite in plaats van andersom. En dan vraagt die elite zich ook nog verontwaardigd af welke domme mensen op die nieuwe partijen stemmen.. Hoe gaan we dit tij keren??

  8. De gemeente Leiden besteedt het adviseren over toekenning van WMO-faciliteiten uit aan peperdure, particuliere consultatieorganisaties. Deze hebben vaak geen enkel verstand van geneeskunde of maatschappelijke dienstverlening, maar weten wel veel over bedrijfseconomie en verzekeringsrecht. Vroeger werden voor dit soort selecties gewoon eigen gemeenteambtenaren ingezet.

  9. In mijn dromen heb ik daar de “sporthal-variant” voor…..drijf bijvoorbeeld alle mensen van een omroep een sporthal in en begin dan mensen aan te wijzen; presentator, regisseur, redacteur en zo door tot je een leuke ploeg hebt die gemotiveerd programma’s willen maken. Wat je dan over hebt zijn een rijtje pakken en mantelpakjes en die kunnen zo door de zijdeur naar buiten…..nooit meer last van budgetproblemen; maarja…..meestal wordt ik daarna wakker 😩

  10. Eric: heel flauw en schoolmeesterachtig –> … meestal worD ik daarna wakker. Misschien worDT het eens tijd voor een spellingsquiz ?

  11. De reden dat veel bullshitbanen zijn ontstaan is dat er vanuit iets hogers (management, maatschappij, etc) bepaalde verwachtingen ontstaan. Ik bedoel bv dat
    – ‘we jongeren kwijtraken’ -> social media experts nodig want social media managen kun je niet uit het niets. Onderzoekers nodig om uit te vinden wat de jongeren interesseert. Reclamemakers nodig om uitingen te verzinnen. Inkopers nodig om reclameplekken in te kopen.
    – ‘De kloof tussen politiek en burger gedicht moet worden’ -> voorlichters nodig om beleidstaal te vertalen naar normale taal.
    – ‘De kosten omlaag moeten’ -> iemand met verstand van organisaties en financiën moet onderzoeken waar de kosten overbodig zijn en dit vertalen naar beleidsadvies. Okee, dit zou een directeur prima zelf moeten kunnen maar die wil graag dat het advies onafhankelijk gebeurt, want anders krijgt hij het er niet doorheen bij de ondernemingsraad.

    We doen het onszelf dus aan. En ergens zijn die banen blijkbaar geen bullshit maar nodig om het beleid uit te voeren.

    Het schrappen van bullshitbanen in bovenstaande voorbeelden is waarschijnlijk dus lastiger dan je denkt. Of je moet je eisen lager stellen: Als die jongeren ons nodig hebben komen ze wel naar ons; Als die burger geïnteresseerd is in politiek, dan informeert hij zichzelf wel. (hoe is even de vraag); Als de kosten omlaag moeten… gaan we terug naar de kern van wat we doen (dit is precies wat die adviseurs adviseren trouwens; vrij simpel. En die kunnen vervolgens guilt-free allerlei banen op de shitlist zetten , want als hun advies verkeerd uitpakt zijn zij allang weer ergens anders aan het vertellen hoe het moet)

    • Veel kennis en vaardigheden die bestuurders, politici, leidinggevenden zelf in huis zouden moeten hebben, worden overgenomen door beroepsregelaars en -ratelaars, die doel en middel verwarren. Het proces wordt een ’target’ op zich en de inhoud schijnt inwisselbaar. Maar bullshit in gelikte vorm blijft gewoon poeppulp. Of er een strik omheen zit of niet.

  12. Aan de ene kant klotst het geld over de plinten, aan de andere kant is er te weinig om zinvolle banen passend te belonen. Treurige zaak. Alleen als iedereen het wil, staat het hele raderwerk stil!

  13. Er is in al die tijd, dus nog helemaal niets verandert.En ik ben bang, dat het altijd zo zal blijven, want jammer genoeg kunnen de mensen op de vloer het radar werk moeilijk stil zetten,want de meeste zijn Z.Z.Pers.En opgestaan baan vergaan.

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*