Met de circusklassieker Intocht der gladiatoren zwepen André Rieu en zijn salonorkest de emoties op tot grote hoogte. De schrille toon van de trompetten reikt tot ver achter in de zaal. Als één man staat het zevenhonderdkoppig publiek in het Roermondse theater Oranjerie op en klapt de handen stuk op de maat van de muziek. Alle ogen en ook de camera’s van de Limburgse regionale omroep L1 zijn gericht op de leden van de Limburgse band Rowwen Hèze. Enigszins verlegen maken ze hun entree en zoeken ze hun plek op het podium, klaar voor de viering van hun veertigjarige jubileum.
Er kan geen misverstand over bestaan: de Limburgers in de zaal zijn verbonden in hun liefde voor band en provincie. Als het salonorkest overschakelt naar de hit Limburg van Rowwen Hèze, zingt de zaal de longen uit het lijf: ’t Is een kwestie van geduld. Rustig wachten op de dag, dat heel Holland Limburgs lult.
Ergens in de coulissen staat Benny Brauns, hoofd evenementen van L1, de regionale omroep van Limburg. Hij heeft die dag tijdens de repetities gewed dat de zaal binnen een paar minuten uit zijn dak zal gaan, maar er in bescheidenheid ook aan toegevoegd: zeker weten doe je het natuurlijk nooit. Hij heeft de leiding over de televisieopname van deze tribute. Het is een coproductie van de De Limburger en L1. Dat mag een opmerkelijk feit genoemd worden, omdat beide media elkaar nog niet zo lang geleden voor de rechter bevochten om een verschil van mening over…. de kleur van het logo. Een strijd die L1 overigens won.
Zo worden in Limburg de plooien gladgestreken
Tijdens een vergadering over het jubileum van Rowwen Hèze raakten beide media weer verzoend. In Limburg wordt veel in informele sfeer geregeld, zegt Benny Brauns. Dat heeft voordelen, maar ook zijn schaduwkanten. In de politiek leidt het handjeklap soms tot discutabele resultaten, roept journalist-columnist Leon Verdonschot in herinnering. Hij is deze avond door zijn krant beschikbaar gesteld als presentator.
Veel in deze provincie gebeurt op basis van vertrouwen. ‘Ik leg vrijwel nooit iets in een contract vast’, zegt Benny. ‘Behalve wanneer het Commissariaat van de Media het voorschrijft. Hier in Limburg geldt: een man en man, een woord een woord’. Zo werden ook tussen De Limburger en L1 de plooien weer gladgestreken met vlaai en koffie. ‘Dát is Limburg’, legt Brauns uit. De omroep levert deze avond de televisiefaciliteiten en zal het concert een aantal keren integraal en in delen uitzenden. De Limburger streamt het evenement live op de eigen online kanalen.
De kracht van de regio
Ik ben hier voor de Spreekbuis-serie De kracht van regiojournalistiek. Ditmaal vormt niet de journalistiek de invalshoek van het gesprek, maar behoud van cultuur als verbindende kracht. L1 heeft een moeilijke periode achter de rug. Die culmineerde vorig jaar in het vertrek van hoofdredacteur Cécile Narinx, een jaar na haar benoeming. Er ontstonden spanningen rond de transformatie van traditioneel radio- en tv-bedrijf naar online. Bij nader inzien vond Cécile zichzelf niet de juiste persoon om het bedrijf door dat moeilijke proces te leiden.
Na zo’n inspannende periode is er behoefte aan rust en regelmaat, zeggen waarnemend hoofdredacteur Renzo Veenstra en directeur Branko Eijssen. Dit is nog niet het goede moment voor zwaarwegende beleidsbeschouwingen vonden ze, maar een dagje meekijken achter de schermen stuitte niet op bezwaar.
Zo’n grote productie heeft zijn eigen dynamiek
Daarom zit ik nu in de Oranjerie naast een forse man, die breedbeens alle ruimte opeist. Hij heft zijn handen in de lucht en laat ze met doffe klappen tegen elkaar komen, daarnaast zingt hij luidkeels mee. Ik voel de luchtverplaatsing langs mijn oren. Hoewel de tv-opname nog maar goed vijf minuten op weg is, kent het enthousiasme geen grenzen. Benny Brauns heeft zijn weddenschap gewonnen!
‘Zo’n productie met grote sterren als Rieu, heeft zijn eigen dynamiek’, zegt hij. ‘Alles wordt door de entourage van de grote artiest gecontroleerd, zelfs de loopafstand van het hotel naar de bühne’. Het publiek raakt in extase als de danseressen van Rieu met klepperende klompen, het podium betreden.
André gaat na dit glorieuze intro meteen op de chauvinistische tour en laakt in zijn openingswoord de Hilversumse arrogantie. ‘Toen we ooit met het idee kwamen om een grammofoonplaatje te maken, zeiden ze: een plaatje? Ga terug naar je oma. Moet je kijken, hoe we hier nu staan!’. We zullen die Hollanders vanavond eens een poepie laten ruiken’. Het publiek geeft hem een oorverdovend applaus.
Regionale omroep als hoeder van de cultuur
Benny Brauns wijst op de grote betekenis van L1 als hoeder van de Limburgse cultuur, die rijk is aan orkesten, harmonieën, fanfares en popmuziek. Naast nieuws en actualiteiten is muziek de grote verbindende factor.
‘Als we ergens komen wordt nog net de rode loper niet uitgerold. En als we er niet zijn krijgen we vaak de vraag: waar was L1’. Journalist Leon Verdonschot bevestigt dat de regionale zender populair is ‘Iedereen kent L1, ook de jongeren’, zegt hij. Als zeventienjarige verliet hij de provincie om er later weer terug te komen, omdat hij die typische Limburgse sfeer begon te missen. De dame in de zaal waar ik naast zit, de moeder van spoken word artiest Brohlin Coumans die even later zal optreden, prijst L1 de hemel in.
Kijk- en waarderingscijfers zijn voor regionale omroepen vanwege de hoge kosten van dit soort onderzoek slechts in beperkte mate voorhanden, maar dat de omroep lééft merkt Verdonschot als hij op straat loopt. ‘Dan zie je dat de televisie op veel plekken op L1 staat. Limburgers, waar ze ook zijn, voelen zich sterk verbonden. Kijk naar André Rieu: hij geeft concerten ver in het buitenland en op deze avond staat hij toch maar hier in Roermond. Fantastisch!’.
Geen twijfel over het bestaansrecht
Er zijn critici die vinden dat het belang van regionale omroepen wordt overdreven. Brauns heeft geen twijfel.
‘De omroepbedrijven in de periferie van het land hebben veel met elkaar gemeen. Het is daar gemoedelijker dan in de Randstad, waar ze veel in dezelfde vijver vissen. Brabant, Zeeland, Overijssel, Groningen, Maastricht: ze hebben alle een sterk eigen karakter. Limburg kent heel veel identiteiten die van dorp tot dorp kunnen verschillen en soms tot rivaliteit leiden. Maar probeer je een voet tussen de deur te zetten of trap je ze op hun tenen, dan sluiten de gelederen zich en zijn we allemaal Limburger. Het is de taal die verbindt! En ook de vlaai!’.
Hoe draagt L1 bij aan het in stand houden van die identiteit?
‘Een voorbeeld is het songfestival voor de beste carnavalsliedjes, waarvan de omroep vijftig jaar geleden mede-initiatiefnemer was. Dat evenement zou zonder aandacht van L1 nooit zo groot zijn geworden. Ieder jaar opnieuw worden er zo’n tweehonderd liedjes gemaakt, nieuwe muziek gecomponeerd, nieuwe teksten geschreven. Bij elkaar gaat het om zo’n tienduizend liedjes in de Limburgse taal’.
Waarom is die eigen taal zo belangrijk?
‘Als mensen hier Nederlands met elkaar praten, dan is dat gewoon maar een gesprek. Op het moment dat ze in het Limburgs overgaan ontstaat er een connectie, een soort zielsverwantschap. Dan kom je dichter bij elkaar, het is chemie, moeilijk tastbaar. Het is veel gemakkelijker een kopje koffie te drinken met iemand die Limburgs praat dan Nederlands’.
Hoe zie je de toekomst?
‘De rol van de traditionele kanalen wordt opnieuw gedefinieerd. Radio is niet meer het leidende informatiemedium zoals het dat ooit was. De interactie met het publiek wordt belangrijker, we zullen meer op locatie gaan. De nieuwsvoorziening zal zich vooral online afspelen. Mensen lopen voortdurend met hun telefoon in de hand en pikken van honderd kanalen nieuws mee. Daar moeten we onze zichtbaarheid vergroten.
Meer dan voorheen zullen we toeleverancier worden voor de landelijke omroep en misschien komt er ooit een venster op een van de landelijke zenders. Samenwerking met de streekomroepen wordt belangrijker. Die zitten nog veel dieper in de haarvaten van de samenleving, zo komen we nog dichterbij ons publiek. L1 moet zich net als de andere regionale mediabedrijven onderscheiden op het gebied van betrouwbaarheid.
Op social media krijgen de grootste schreeuwers nu de grootste aandacht. Wil je weten of de genoemde feiten kloppen, dan moet je blind op L1 kunnen vertrouwen.
Dit is de zevende of achtste reorganisatie die ik meemaak , ofwel omdat we minder geld hebben en de tering naar de nering moeten zetten of -zoals nu- dat we vinden dat we de aansluiting met de jeugd moeten vinden. Daar zullen ongetwijfeld mooie dingen uit voortkomen. We zijn niet vastgeroest in een patroon: de medewerkers van L1 zijn absoluut te overtuigen dat we een nieuwe weg moeten inslaan’.
Zachte G
In de Oranjerie zal die avond radiomaker en taalkunstenaar Frits Spits constateren dat Rowwen Hèze de Limburgse zachte G nieuwe glans heeft gegeven. Gouverneur Emile Roemer prijst de jubilerende bandleden voor het feit dat ze de beste ambassadeurs zijn die Limburg zich kan wensen.
TON VERLIND
Het jubileumconcert voor Rowwen Hèze is te zien op zaterdag 27 september en zondag 28 september om 18.00 en 22.00 uur op L1 TV.
| De programma tips van Benny Brauns 1. Het nieuws van L1 op radio en tv https://www.l1.nl 2. Het jubileumconcert van Rowwen Hèze. https://www.youtube.com/watch?v=JPULQS0mAnE 3. Óngerwaeg (Onderweg) https://www.l1.nl/l1tv/ongerwaeg 4. Alles over Vastelaovend https://www.l1.nl/nieuws/2859377/terugkijken-de-34ste-brand-beer- boetegewoeene-boetezitting |
Lees ook:
Zonde van het geld.