Enige tijd terug meldde Martijn van Dam (lid van raad van bestuur NPO) in een persbericht dat hij de strijd aangaat tegen de filterbubbels, die we vooral kennen van Youtube en Facebook. Maar het belangrijkste filter blijft onaangetast; dat van omroepdirecteur Frans Klein.
Van Dam meldt in het betreffende bericht: ‘We willen je ook op NPO Start en online breed informeren, je verdieping aanbieden en het verhaal van alle kanten laten zien. Daarmee blazen we je filterbubbel op: bij ons wordt niet je blik vernauwd, wij helpen je juist om ‘m te verbreden!’. Dat klinkt als een mooi algoritme, want filterbubbels zijn een risico voor de samenleving.
Ondanks de goede bedoelingen om de filterbubbels ‘op te blazen’, bepaalt vooral NPO-directeur Frans Klein voor een groot wat de Nederlandse kijkers te zien krijgen. Met het verdwijnen van de zendercoördinatoren wordt zijn rol formeel gezien enkel nog groter (al was hij reeds eindverantwoordelijk). Diverse landelijke dagbladen, waaronder NRC, Het Parool en De Volkskrant noemen hem niet voor niets ‘de machtigste man van Hilversum’.
Ook Minister Slob heeft zich in het verleden al eens kritisch geuit over de machtsconcentratie die te veel bij één persoon zou liggen (al ging het toen erom dat Klein zowel Directeur NPO Televisie was én tevens netcoördinator van NPO 1).
Hoe machtig ‘Keizer Frans’ in de omroepwereld is? Als extern producent heb je altijd met Frans Klein te maken. Dit kan direct bij hem aan tafel, waarbij hij kijkt bij welke omroep het programma -zijn inziens- het meest geschikt is of via de publieke omroepen zelf, die het vervolgens moeten pitchen bij Frans Klein.
Formeel gezien heeft de NPO slechts een coördinerende rol en zijn de omroepen verantwoordelijk voor de inhoud, maar al eerder bleek dat NPO wel degelijk zich met de inhoud bemoeit.
In het deze week verschenen boek ‘Een schitterende slangenkuil’ gaat voormalig KRO-mediadirecteur Ton Verlind in op de afkalvende invloed van omroepverenigingen in het voordeel van centraal orgaan NPO. Den Haag en de NPO lijken volgens hem voor te sorteren op een gecentraliseerde publieke omroep-vorm, zoals we dat kennen van de BBC. De grote mate van invloed van de NPO dat slechts bij één persoon ligt, is zelfs bij het Britse omroepbestel niet aan de orde.
Het is een zorgelijke ontwikkeling, waarbij de pluriformiteit van het publieke bestel steeds meer onder druk komt te staan. Helaas zullen de nieuwe omroepen, Ongehoord Nederland en Omroep Zwart, daar ook niet direct veel verandering in kunnen brengen. Aspirante omroepen hebben immers zeer beperkte uitzendtijden en programma’s, die volgens de NPO te weinig toevoegen kunnen zelfs geheel van de nationale tv worden verbannen. Powned had bijvoorbeeld in 2018 geen enkel programma op televisie. Een NPO-woordvoerder meldde toen: ‘Per programma maakt NPO voortdurend de afweging of we ermee doorgaan en in welke vorm.’ Powned lijkt haar scherpe profiel te hebben ingebonden. Powned-baas Dominique Weesie gaf vandaag in een interview toe dat hij wel moest inbinden. „Je kunt wel constant je hakken in het zand zetten, maar je krijgt geen zendtijd als je je niet aan het systeem committeert.”, aldus Weesie.
Het pluriforme bestel staat onder druk door eenvormigheid en steeds beperktere invloed van omroepen, maar ook door een te grote invloed van slechts een handjevol decission-makers in de NPO-top. Alleen Den Haag en de omroepvereniging kunnen deze bubbel doorbreken.
Richard Otto is uitgever van Spreekbuis.nl en extern consultant op gebied van marketing, communicatie en PR voor diverse (media)bedrijven.
Eén nationale publieke omroep is meer dan genoeg voor Nederland. Twee televisiezenders en vijf radiozenders in de ether zou voldoende moeten zijn om een gezond tegenwicht te bieden voor commerciële omroepen. Laat de BBC dan gerust is voorbeeld dienen. Daar maakt men ook fouten, maar het aanbod is wel van hoge kwaliteit.
Ja meneer Fladder, de bbc heeft wel een aantal hele mooie natuurfilms. Maar die begroting van de bbc tov de npo is minimaal 7 maal groter. Ze maken echter niet 7x betere kwaliteitsprogramma’s. Ging bij deze column er ook meer om dat 1 persoon bepaalt wat we te zien krijgen. Daar zit een groter probleem
Eens, Fladder gaat met zevenmijlslaarzen door omroepland. Bovendien wordt er ook veel rotzooi bij de BBC uitgezonden. Het punt is bovendien een geheel andere: ongebreidelde macht bij omroepbobo’s die voor onbepaalde tijd worden benoemd. Doet qua inrichting dus eerder aan Polen of Hongarije denken dan aan Engeland. Daar houden ze ook wel van centralisme zonder controle
Wel opmerkelijk dat omroepen en de tweede kamer dit hebben laten gebeuren. Zal ook te maken hebben dat de politiek door wetten zich maar in beperkte mate maar mag bemoeien wat er bij de NPO gebeurd. De kaart van ‘staatsbeïnvloeding’ kan snel getrokken worden.
En de omroepen zijn doorgaans voorzichtig met kritiek richting de NPO aangezien ze anders geen budgetten krijgen of hun programma’s niet op de goede tijdstippen. De NPO organisatie houdt hiermee Den Haag en de omroepverenigingen in een ijzeren houdgreep.
Beste Kaat ,,,,Natuurlijk hebben de omroepverenigingen het er zelf naar gemaakt. Door luiheid, incompetentie of gemakzucht werden, al vanaf 1978 de buitenproducenten binnen gehaald. Alsof het állemaal Sinterklazen waren. Camera’-mensen namen hun ATV-dagen op om bij Joop van den Ende in Aalsmeer bij te kunnen schnabbelen . De producers bij bv. KRO – TROS en AVRO waren maar wat blij met buitenproducenten die hun werk overnamen . Scheelde hen véél stress , de kwaliteit was zeer goed en de baas betaalde alles wat er maar op het bureau kwam. En zelf konden zij mee schnabbelen als producers, floormanagers en al wat dies meer zij !!. Het lag dus in de lijn der verwachting dat nietskunners en/of vriendjes van nietskunnenbaasjes ’n behoorlijk baan konden krijgen als baasje . Zo ook Naarbovenlikkertje Klein en zijn bazinnetje Rijxman . Die kregen de kans om in het “Gat der Onbekwaamheid” te duiken en zichzelf zo ’n topfunctie konden toebedelen. Dat zij zichzelf qua smaak te hoog hebben ingeschat moge blijken uit genante vertoningen als bv’n Chocolade-show en meer van dit benedendemaat-vertoningen . Eigen schuld, torenhoge dikke bult .
U vergeet dat de overheid heeft bedongen dat omroepen verplicht zijn buitenproducenten in te schakelen voor minimaal 16% van de budgetten en de huidige minister dit percentage heeft verhoogd naar 25% van het beschikbare budget inclusief radio en online. Het is niet zo zeer dat dit de wens van de omroepen is. Het huidige percentage kosten voor producties die samen met producenten ligt op 20, dus die luie omroepen verzorgen zelf nog zo’n 80 procent
Omroepverenigingen zijn op de knieën gebracht door de NPO. Kritiek wordt bestraft: NPO geeft dan geen zendtijd of budget meer of je programma’s worden op oninteressante tijden geplaatst. Dit is goed te zien bij Powned die nu zijn bijgedraaid. WNL had al snel door dat ze niet tegen de NPO-stroom in moesten zwemmen en kregen als aspirant omroep daardoor meer zendtijd en budget. De toegevoegde waarde van WNL is daarmee wel gedecimeerd en het publieke bestel in pluriformiteit uitgehold.
Meer aspirant omroepen is een zege voor de NPO, want dat maakt hun ‘coördinerende taak’ cq macht alleen maar groter. De omroepen hebben gezamenlijk een College van Omroepen met Arjan Lock als voorzitter maar deze is tandloos en ongecoördineerd.
Ik ben geen teluhvisie-kijker, maar volg het allemaal wel in de media en ik snap best dat iemand als Frans Klein de kop van jut is over alle onvrede die veel mensen hebben over de NPO. Maar wat is er nu eigenlijk aan de hand? Weinig toch? Helemaal niets!
Je hebt een stel omroepen die als los zand meer met elkaar zijn gebonden door fusies en daar zit dan een club boven, de stichting Nederlandse Publieke Omroep, die een en ander coördineert en in banen leidt, zoals de verdeling van het geld, maar ook zorgt voor de ondertiteling. En dan is er een tv-directeur die toezicht houdt op de kwaliteit van de drie NPO tv-zenders en de omroepen die de zendtijd moeten vullen. Frans Klein. Die moet er vooral voor zorgen dat er genoeg journalistieke en culturele programma’s zijn en ook wel drama, want veel omroepen lopen daar allemaal niet zo warm voor. Kost een een hoop geld en ik denk dat de meeste omroepen het liefst makkelijke programma’s maken die vooral scoren.
En wat zijn dan de klachen? Aan de ene kant dat er te weinig rechtse geluiden zijn te horen en aan de andere kant zou er teveel amusement zijn dat bij de commercielen thuishoort/ Allemaal de schuld van Frans. Maar WNL kan echt zelf zijn presentatoren en gasten uitkiezen net als Powned, maar dat zijn niet altijd rechtse figuren, omdat die vaak nogal dom zijn en hun programma’s toch al heel slecht worden bekeken. Maar dat ligt dus echt niet aan Klein die verbiedt niets. Spreek Bert en Dominique aan, jullie slaan de verkeerde hond.
En dat overbodige amusement dat uit onze belastingcenten (en reclame!) wordt betaald? Ik ben geen kenner, maar wat RTL en SBS aan amusement brengen is doorgaans toch om te huilen, pulp voor mensen die nergens interesse in hebben, behalve voor BN’ers, bruin fruit en een ligbank. Dan is Heel Holland Bakt met Andre van Duin van Omroep Max toch kwaliteitsamusement dat heel goed past bij de NPO? En die vermaledijde Chocoladeshow? Ja, een misser, maar is Frans Klein dan een elitaire, linkse dictator die dit soort programma’s geen kans zou geven? Juist niet dus.
En Omroep Max bakt ze graag bruin, maar doen die iets journalistieks op radio en tv? Ik weet ’t niet, ik geloof dat Jan Slagter vooral ouwe mensen een beetje wil entertainen. Nou, dat mag en kan van Frans en bij de NPO geven ze wel weer geld uit aan hoogwaardig drama en minder aan ellende-entertainment met het exploiteren van daklozen, obese-vrouwen, alcoholisten, lammen en blinden, zwangere tieners, drugs- en sexverslaafden, psychoten en borderliners. Laat Beau maar lekker bij de commerciëlen en Matthijs is van de NPO. Want wie er ook klaagt en waarover allemaal, richt je pijlen op de omroepen en niet op Frans Klein. Die zorgt er juist voor dat de NPO grosso modo nog een groot en divers aanbod biedt voor iedereen (dus ook wat voor die weinige jongeren die nog kijken) en met kwaliteit, ja je leest het goed, kwa li teit – soms met een kleine letter, maar ik begrijp van velen ook vaak met een K in kapitaal: Kwaliteit!
En John de Mol met z’n miljarden? Die bakt er helemaal niets van, geen taarten, geen koekjes maar lucht, lucht en nog eens lucht, dubbel-dwarsgebakken lucht, natte scheten, winden, John de petomaan, die als je zijn adem inademt naar de wc moet rennen. Nee, lang leve Frans Klein!
DJ
In de jaren 70 was ik gek op tv, een tv-slaaf. Voor mijn 14e verjaardag vroeg ik een abonnement op de VPRO-gids en later werd ik ook nog lid van Veronica, de enige twee omroepen waar ik achterstond. En nu? Ik kijk al heel lang nergens meer naar. Soms een aflevering Zomergasten en af en toe iets over muziek, zoals vanavond een docu over Ella Fitzgerald, maar dan kijk ik pas een dezer dagen bij Start, maar echt niet op het moment van uitzending. En al die talkshows? Eerlijk waar, ik kan me niet meer heugen er ooit nog een te hebben gezien (behalve DWDD). Ik klaag ook niet. Teluhvisie, who cares? Zonde van me tijd.