‘Je kunt niet alles doen, maar wat je doet moet je wel goed doen. Je moet dus focus aanbrengen.’ Die houding typeert Rick Brink, die sinds een jaar de eerste ‘minister van Gehandicaptenzaken’ van Nederland is. Met succes, vindt hij, want is er in de media en de politiek meer aandacht gekomen voor mensen met een beperking.
Tijdens een live programma op NPO 1 koos het televisiepubliek Rick Brink een jaar geleden tot minister van Gehandicaptenzaken, een initiatief van KRO-NCRV. Brink: ‘Het afgelopen jaar was heel intensief, zeer bewogen. We zijn in een avontuur gestapt, en dan weet je van tevoren niet hoe dat uitpakt. Ik heb een goed team om me heen van programmamakers van KRO-NCRV, maar ook mensen die voor alles mij regelen en mij ondersteunen. Bij de omroep waarschuwden ze mij ook dat mijn leven ineens flink zou veranderen, doordat ik bekend werd. Daarin helpen ze me heel goed. Samen hebben we speerpunten bedacht, en het afgelopen jaar ben ik door het land gereisd, heb ik in politiek Den Haag gelobbyd en ben ik veel in de media geweest.’
Zijn ministerschap mag dan officieus zijn, Brink en zijn ‘ministerie’ bij KRO-NCRV zijn erin geslaagd om, ook in Den Haag, invloed te verwerven. ‘Ik ben niet gebonden aan het kabinet, zoals een echte minister, of aan een partij. Daardoor heb ik veel vrijheid en dat vind ik lekker. Als ik iets vind van de Wajong of van speelplekken waar kinderen met en zonder beperking samen kunnen spelen, dan kan ik dat gewoon zeggen. Ik ben geen activist, maar meer een man van het gesprek. Dat vinden politici wel fijn, merk ik. Natuurlijk moet je wel goed nadenken over het onderwerp waarover je iets zegt. Je moet snappen waar het over gaat en met inhoudelijk goede argumenten komen. Dat heeft al tot verscheidene Kamervragen geleid. En als er bijvoorbeeld een wetsvoorstel wordt voorbereid of aan de Tweede Kamer wordt voorgelegd, bellen ze me vaak om te horen wat ik ervan vind. Ik kom er ook vaak, want een minister moet toch in Den Haag zitten! Politiek Den Haag neemt ons zeker serieus.’
Een echt hoogtepunt het afgelopen jaar vindt Brink het SamenSpeelAkkoord. ‘Dat is heel belangrijk. Veertien organisaties hebben dit akkoord getekend om meer speelplaatsen ook voor kinderen met een beperking toegankelijk te maken.’ Op dit moment is maar 1 op de 10 speelplaatsen toegankelijk voor kinderen met een beperking.
Een andere gebeurtenis die er voor Brink het afgelopen jaar uit springt, is de coronacrisis. ‘Die is voor iedereen heftig, maar zeker ook voor de ongeveer twee miljoen mensen met een beperking in ons land. Wij zijn gaan zoeken naar goede oplossingen voor problemen, die met de coronamaatregelen samenhangen. Neem het deurbeleid van de supermarkten: mensen met een beperking kunnen niet altijd alleen naar binnen of een winkelwagentje gebruiken. Daarover heb ik met de supermarktbranche overlegd, met als resultaat dat ze hun beleid hebben aangepast. Ik ben ook gaan praten met ouders van kinderen met een beperking, om te horen waar zij tegenaan lopen. We hebben de laatste tijd veel gehoord over problemen in de ouderenzorg, maar niet over de gehandicaptenzorg. De media hebben dat goed opgepakt.’
Waakhond
Over aandacht van de media heeft Brink sowieso niet te klagen. ‘Ik merk dat er op radio en televisie meer aandacht is gekomen voor mensen met een beperking. Aanvankelijk ging de gehandicaptenzorg niet mee in het verdeelmodel voor beschermingsmiddelen. Dat stoorde mij. Ik heb het aangekaart in Op1 en toen werd het snel opgepakt door de politiek. Media zijn bepalend voor de beeldvorming in de maatschappij, maar ook in politiek Den Haag.’
De mediawereld zelf heeft intern ook meer aandacht gekregen voor de positie van mensen met een beperking, stelt Brink vast. ‘KRO-NCRV heeft Bouchra Talidi in huis gehaald om voor meer inclusiviteit en diversiteit te zorgen in de organisatie. Het pand van KRO-NCRV is ook goed aangepast en bijvoorbeeld voorzien van automatische deuren. De studio’s in Hilversum waar ik kom zijn goed toegankelijk. Bovendien helpen mensen je wel met zware deuren openen, of een pasje gebruiken. De intenties zijn goed, ik zie echt verbetering, ook als het gaat om mensen aan te nemen met een handicap of een andere culturele achtergrond. Ik heb daarover veel contact met een aantal omroepen, en ook met de NPO, en ze weten mij ook goed te vinden. Er is dus beweging, al zijn we er nog niet. Het is een geleidelijk proces, maar ze zijn er in elk geval mee bezig. Ik heb ook lijntjes met makers bij RTL en SBS, maar minder dan bij de publieke omroep. Maar ook in Koffietijd van RTL word ik regelmatig genoemd, en SBS had laatst als quizvraag ‘als wat kennen we Rick Brink?’, met als goede antwoord: ‘als minister van Gehandicaptenzaken’. Dus ze kennen me wel hoor, maar ik moet keuzes maken. Je kunt niet alles doen, maar wat je doet moet je wel goed doen. Je moet dus focus aanbrengen. En die ligt nu bij de publieke omroep, dat is zo gegroeid.’
Om dat proces een extra impuls te geven, wil Brink programmamakers, ook die bij RTL en SBS, ‘De Koffer van Rick’ gaan aanbieden. Die koffer bevat een overzicht van mensen met een handicap die als gast in talkshows kunnen worden uitgenodigd. Niet omdat ze een beperking hebben, maar omdat ze over bepaalde kennis en talenten beschikken, naast hun beperking. Brink: ‘Het is een database van potentiële talkshowgasten, die iets over hun expertisegebied kunnen vertellen. Ik wil dat mensen anders naar mensen met een beperking leren kijken. Dat ze hen zien als mensen met talenten. Daar komt voorzichtig beweging in.’
Brink blijft zeker nog tot april volgend jaar minister van Gehandicaptenzaken. ‘De komende tijd heb ik als prioriteit dat mensen met een beperking optimaal betrokken worden bij de ‘anderhalve meter samenleving’, ‘het nieuwe normaal’. Ik moet nog steeds mijn vinger opsteken voor ze, om aandacht te vragen voor hun belangen. Bij de supermarkten, de NS, de horeca en noem maar op. Dat is nu echt nodig. Laat mij maar die waakhond zijn.’
Eind 2019 interviewde Vincent Bijlo voor Spreekbuis.nl Rick Brink over de gehandicaptenzaken in de mediastad:
Als meneer Brink zich had ingezet voor het vn-verdrag gehandicapten dan was het SamenSpeelAkkoord niet eens nodig geweest. Het is veel belangrijker als het verdrag wordt uitgevoerd, dan valt de toegankelijkheid van openbare speelplaatsen daar ook onder! Maar omdat Hugo de Jonge zijn partijgenoot is zal hij daar niet mee aankomen zetten. Erg jammer allemaal. Gemiste kansen! Nee, hij is niet activistisch terwijl je van een ‘minister’ juist actie mag verwachten, dat er iets tot stand komt. Maar nogmaals, je valt je eigen partijgenoot, die zelfs partijleider en minister-president wi worden natuurlijk niet aan. Zoete broodjes bakken en klessebessen over schoenen, dat is zo beetje het onderhoud wat er gepleegd is. Gehandicapten kunnen weer wachten. Hopelijk komt er iemand die wel activistisch is en de zaken echt wil aanpakken als het om het verdrag gaat.