Sommige verhalen bij de radio blijven verborgen voor de luisteraar, soms maar beter, soms ook jammer ter lering ende, vooral, vermaak. Het zijn de verhalen van programmamakers en technici die zich achter de kuchknop afspelen in de studio en op locatie. Elke maand een nieuw bericht van achter die knop, mogelijk door de tijd niet meer geheel accuraat, licht aangesterkt of afgezwakt.
“Als we dit over 25 jaar vertellen, gelooft niemand dat”. Aan het woord is Arjan de Ruiter, regisseur, producer, muzieksamensteller, kortom een radiotalent. Hij sprak deze woorden in 1999 gezeten naast Hans Schiffers in diens auto met achterin een NOB-technicus. Hans stuurde zijn mobiel in Hilversum van de toenmalige AVRO-studio aan de ‘s-Gravelandseweg naar de NCRV-studio aan de Bergweg twee kilometer verderop. Het was de tijd dat alle omroepen in hun eigen gebouwen radiostudio’s hadden: de NCRV in het pand aan de Bergweg, de KRO aan de Emmastraat, de VARA aan de Heuvellaan, de TROS aan de Lage Naarderweg en de AVRO en VPRO aan de ‘s-Gravelandseweg. Maar er had al wel een reorganisatiestorm gewoed in radioland. Diverse studio’s waren gesloten, op het Mediapark (toen nog Omroepkwartier geheten) was door het NOB in opdracht van de NPO een centrale eindregie radio ingericht waar het signaal uit al die studio’s samenkwam en zo de zender op ging.
Tot die tijd werden alle studio’s in de diverse omroepgebouwen betaald uit de GPG (Grote Pot met Geld) die jaarlijks over Hilversum werd uitgestort. Maar die omroepen moesten nu zelf de studio’s inrichten, onderhouden en dus betalen. Na lang wikken en veel wegen was op de tweede verdieping in het AVRO-pand de AAS ingericht, de AVRO Audio Suite, een multifunctionele ruimte. De studio was ingericht voor zelfschuiven maar kon ook door een technicus bediend worden. Op maandag was er op radio 1 het AVRO Radiojournaal van 13.30 – 17.00 uur en op radio 2 van 16.00 – 19.00 uur Thuis op Twee met Hans Schiffers. De AVRO hechtte erg aan het gebruiken van de eigen AAS, maar twee programma’s tegelijkertijd vanuit die studio lukte dan net weer niet. De oplossing was nabij, slechts twee kilometer verder, een radiostudio in de hal van het NCRV-gebouw, studio Plaza genaamd. Een NOB-memo aan de technici van 12 maart 1999 meldt:
“De technicus van Thuis op Twee meldt zich om 15.30 uur op de redactie van Thuis op Twee. Vervolgens reist men gezamenlijk naar PLAZA voor het eerste uur van de uitzending. De technicus hoeft zich zo geen zorgen te maken omtrent het vervoer, parkeren e.d. Tegen vijf uur wordt een snelle autorit uitgevoerd naar de AVRO, om daar even na vijf uur de uitzending voort te zetten. De technicus van het Radiojournaal start indien nodig de uitzending na de ster van vijf uur op”.
Arjan de Ruiter: “Ja, dit is wel een van de meest onwaarschijnlijke hoofdstukken uit mijn radioloopbaan. En onbestaanbaar als je het nu terugluistert. Ik deed toen de muziek en regelmatig ook de regie. Ik zette voor de start een koffertje bij de AVRO neer voor uur 2 en 3 en nam het koffertje voor uur 1 mee naar de NCRV*. Daar eindigde we altijd met een lange plaat. Hans, de technicus en een deel van de redactie vertrokken tijdens die laatste plaat al naar de AVRO. Ik sloot het uur in de NCRV af en klom daarna op de fiets. Toch ging het heel regelmatig mis. Hans was te laat, kon geen parkeerplek vinden of de schakeling van de studio van Radio 1 naar radio 2 ging mis. Dan startte de noodband en die begon altijd met ‘Sweet Freedom’ van Michael McDonald. Het schijnt dat hij er nog steeds zijn hypotheek van betaalt.”
* De muziek kwam destijds nog vanaf cd, Dalet werd pas een jaar later ingezet.
Volgende maand een nieuwe Kuchknop. Dan het “Tom Mulder incident”.
Bijdragen blijven welkom: sybrand.verwer@gmail.com
Hé Syb,
GPG (Grote Pot met Geld)
bij ons heette dat “plastic geld”
Hallo Juul,
Ben jij de techicus die op dondrrdag 11 oktober 1990 de uitzendingen t.g.v. 25 jaar Hilversum 3 / Radio 3 op de TROS donderdag heeft gefilmd? Een prachtig tijdsdocument wat ook op Youtube staat!
Hallo Syb,
Even een aanvulling met betrekking tot de GPG (Grote Pot met Geld)
Voor zover ik mij kan herinneren, diende deze pot voor technische middelen, op 31 december van dat jaar leeg te zijn. (eind jaren 80)
Op 1 Januari werd de pot weer gevuld, maar het overgebleven saldo van het jaar daarvoor werd daar niet bij opgeteld, jammer, weg is pech.
Ergo de pot moest leeg en er werden aan het einde van het jaar nog flinke hoeveelheden spullen besteld.
Er werden bijvoorbeeld bij Studer nog even twee A820 multitrack machines besteld.
Ik weet dit nog, omdat ik met Dick Smiesing (mechanicus) en Gerard de Haan (chef registratie) en dus mijn baas, naar Studer in Regensdorf ben geweest, voor de afname en technische keuring van deze machines.
Zekerheid voor alles, dat was toen vrijwel standaard in die tijd.
Tja waar is die tijd gebleven. 😉
Mooi verhaal Syb,,,,,Ook ik moest , in ’n grijs verleden, iedere avond van het Muziekpaviljoen naar het Videocentrum slechts 300 meter verder…. Als muzieksamensteller van Langs de Lijn , dat tot 23.00 uur duurde, moest ik óók de muziek bij het Oog doen. Vroeger, ouwe mensen mogen over vroeger praten, kwam LdL uit RK 7 , later uit RK 4 en het Oog uit ’n Registratie Kamer in de lange gang, vanaf 1984 beiden nà elkaar uit RK 4 ,totdat iemand die over het geld ging besloot dat het Oog voortaan vanuit het Videocentrum werd uitgezonden. Dus ik om 22.58 als ’n speer naar de parkeerplaats(de plek die voor altijd aan pim fortuin verbonden zal zijn) racede naar de parkeergarage, zo dicht mogelijk bij de uitgang, snel lopend naar het Videocentrum, rennen deed ik niet met ’n koffer van enkele kilo’s , altijd bellen om binnen te komen , dan naar de lift om naar de 5de verdieping te gaan,,,hijgend binnen komen en na de begroeting “hè hè, kom je nog ???” snel de eerste plaat/.cd klaar zetten en dan even bijkomen,,, ,De domkop die dit heeft bedacht , én door gedrukt , geniet al jaren van ’n te ruim pensioen….Bijna net als ik trouwens !! Want het woord “te ruim” past nooit bij Muzieksamenstellers…..Zo zijn er 100-den verhalen….Ga door Syb met jouw inkijk in het “mysterie” dat ook wel Radiomaken wordt genoemd !