Recensie biografie tv-producent Paul Römer: Sint had bij de intocht een kogelvrij vest aan, de Zwarte Pieten waren bewapend

Bij de intocht van Sinterklaas in 2011 -uitgezonden door de NTR- zat de Goedheiligman te paard met een kogelvrij vest terwijl als Zwarte Piet verklede politieagenten met wapens onder hun pak meeliepen. Dit speelde zich af op het dieptepunt van de Zwarte Piet-discussie, die er uiteindelijk toe leidde dat de NTR in Nederland de roetveeg piet introduceerde. Paul Römer -destijds directeur van de NTR- beschrijft het voorval in zijn biografie, uitgegeven door het mediaplatform Spreekbuis en zojuist verschenen. De oud NTR-directeur maakte de gebeurtenis indertijd mee als Zwarte Piet.

Paul kan zich beroepen op een bewogen carrière in de mediawereld. Hij veroverde die zonder ervaring, met slechts een diploma fysiotherapie op zak. Römer werkte in verschillende functies voor de TROS, John de Mol, Endemol, Talpa en de NTR. Nu, op 62-jarige leeftijd, blikt hij terug op veertig jaar televisie, het ontwikkelen van formats en zijn visie op de publieke omroep.

 Met weelde overladen
‘Wat is Gewoon?’, luidt de titel, die verwijst naar de periode dat Paul Römer met weelde werd overladen: een mooi huis in een dure wijk in Amerika, auto’s op kosten van de zaak en een riant salaris. Hij heeft zich altijd gerealiseerd, zo schrijft hij, dat dit niet ‘gewoon’ is. Hoewel in de Verenigde Staten mogelijk een briljante miljonairsloopbaan voor hem in het verschiet lag, koos hij toch voor de Hollandse kneuterigheid.

Zijn voormalige baas John de Mol komt in zijn beschrijving naar voren als een sympathieke man, niet als de door ongeduld gedreven deuren smijter zoals de overlevering wil. Tegelijkertijd is duidelijk dat Paul weet waar zijn belangen liggen. Werkelijk onthullen is dan ook niet de forte van deze biografie: soms eindigen de zinnen precies daar, waar de nieuwsgierigheid naar het vervolg het grootst is. Hoe kon het bijvoorbeeld gebeuren dat TROS-medewerkers in vaste dienst er een eigen bedrijf op na hielden dat voor diezelfde TROS produceerde? En welke coryfeeën vulden zo hun zakken?

Publieke omroep
Aan namedropping doet de auteur niet echt, met uitzondering van het noemen van de naam van concurrent Reinout Oerlemans die door Römer wordt beschreven als een opportunistische succeszoeker. Iemand waarbij je na het geven van een hand wel je vingers moest natellen. Althans: dat is het beeld dat ontstaat. Verder komen we Jan Slagter tegen. Paul kwam als NTR directeur met de omroepbaas in aanvaring, omdat ze verschillende visies hebben op het voortbestaan van een op ledenomroepen gebaseerd bestel. Römer is niet vleiend over de toenmalige leiding van de NPO die hij -ook hier zonder namen te noemen—incompetent achtte. Hij beschrijft de publieke omroep als een waardevol systeem, het goedkoopste van Europa, maar door alle politieke en organisatorische perikelen sterk in verval, mede door een groot aantal strategische blunders.

Amerikaanse blootfobie maakte een eind aan het avontuur
Paul was medebedenker van het legendarische Big Brother, een huzarenstukje. Het was een miljoeneninvestering die meermaals dreigde te mislukken. Het programma was in alle opzichten een riskant experiment:  psychologisch, technisch én financieel. De proefaflevering was een regelrechte ramp. Ook de introductie op de Amerikaanse markt verliep moeizaam. Römer beschrijft hoe daar de kleinste beslissingen tot op het hoogste niveau genomen moesten worden. Neem de naaktfobie die de Amerikanen in de greep houdt.

Was in Nederland seks een getolereerd en zelfs gewenst onderdeel van Big Brother, in de Verenigde Staten sloegen de stoppen al door bij het vertoon van een enkele blote bil, hoewel nauwelijks zichtbaar door het gezandstraalde glas van een douchecabine. ‘Naakt kon niet’, vond de Amerikaanse producent. ‘Bemoei je niet met de inhoud’, was de opvatting van de vrijgevochten Nederlander. ‘Hoe lang staat het shot?’, wilde de hoogste baas van het televisiestation weten. Twee seconden? ‘Eruit’, besliste hij, bang voor gedoe rond de uitzendlicentie omdat elke Amerikaan tegen een zender een procedure kan starten bij het overtreden van de naaktregel. Daarom doet de Amerikaanse televisie volgens deze biografie zo spastisch over billen en tepels.

Op inhoudelijke discussies waren de Amerikanen niet gesteld. Doordat Römer ze naar Nederlandse traditie wél voerde, viel hij van zijn troon: van gelauwerd producent gedegradeerd tot persona non grata.  Opgelucht verliet hij het land van de benepen visies – waar Big Brother overigens na 25 jaar nog steeds een succes is.

Zo staat het boek vol bespiegelingen uit een knettergekke wereld.

TON VERLIND

---

Titel: Wat is gewoon? Paul Römer over 40 jaar televisie, formats en Hilversumse macht

ISBN: 9789083197159
Auteur: Paul Römer
Nederlands 136 blz.
Uitgeverij: Spreekbuis.nl (Tens Media)
Prijs: €19,90
Verkrijgbaar bij oa Amazon, Bol, Bruna, Libris, Managementboek en Readshop