Verkiezingen 2025: partijen verdeeld over toekomst publieke omroep

Op 29 oktober gaat Nederland naar de stembus. De verkiezingsprogramma’s liggen inmiddels op tafel en één thema verdeelt de partijen sterk: de publieke omroep. Waar de één inzet op versterking en modernisering van de NPO, pleit de ander zelfs voor een volledige afschaffing. Spreekbuis zet de standpunten op een rij.

D66: Sterkere rol NPO en reclamevrij bestel

D66 wil dat de publieke omroep onafhankelijker en toekomstbestendiger wordt. De partij pleit voor een kleiner aantal herkenbare omroepen, waarbij ledenaantallen geen rol meer spelen. Omroepen die niet voldoen aan journalistieke criteria verliezen hun plek. Ook moet de NPO reclamevrij worden, met compensatie via staatsinkomsten. Daarnaast wil D66 meer samenwerking tussen NPO en commerciële partijen binnen NLZIET en verplichtingen voor audiodescriptie. Regionale en lokale omroepen krijgen structureel meer middelen, zodat zij niet afhankelijk zijn van lokale financiering.

PVV: Subsidies schrappen en Mediapark sluiten

De PVV kiest voor een radicale koerswijziging: alle subsidies voor de NPO verdwijnen. Volgens Geert Wilders geeft de NPO een “vertekend beeld van Nederland” waarin multiculturalisme en klimaat centraal staan. De partij wil de publieke omroep in de huidige vorm beëindigen en stelt zelfs voor om het Mediapark in Hilversum te transformeren tot woonwijk.

VVD: Vrije media en minder overheidsbemoeienis

De VVD spreekt zich uit voor het belang van vrije media die de samenleving scherp houden. In haar programma benadrukt de partij dat media onafhankelijk moeten opereren, zonder “verstikkende bureaucratie” of overregulering. Hoewel er geen concrete plannen zijn om fors te investeren in de NPO, wil de VVD de publieke omroep wel behouden als onderdeel van een pluriform medialandschap.

SP: Structurele steun voor regionale journalistiek

De SP legt de nadruk op toegankelijke en sociale media. De partij wil fors investeren in regionale en lokale journalistiek en verzet zich tegen marktwerking. Volgens de SP moet journalistiek weer in dienst staan van de samenleving en niet van commerciële belangen.

GroenLinks-PvdA: Investeren in onafhankelijke media

GroenLinks-PvdA wil de publieke omroep juist versterken en ziet onafhankelijke media als hoeksteen van de democratie. De partij pleit voor meer middelen voor onderzoeksjournalistiek, bescherming van persvrijheid en ondersteuning van regionale omroepen die dicht bij de burger staan.

DENK: Media moeten diversiteit weerspiegelen

DENK legt de nadruk op inclusieve en representatieve media. De partij wil dat de publieke omroep een afspiegeling is van de samenleving en diversiteit structureel wordt gewaarborgd. Ook pleit DENK voor een strengere aanpak van racisme en discriminatie in media-uitingen.

BBB: Meer aandacht voor de regio

BoerBurgerBeweging (BBB) stelt dat de regio’s te weinig zichtbaar zijn in Hilversum. De partij wil regionale en lokale omroepen versterken en pleit voor meer journalistieke aandacht voor het platteland en de leefbaarheid buiten de Randstad.

FVD: Sanering van de NPO

Forum voor Democratie (FVD) spreekt zich expliciet uit voor een drastische sanering van de NPO. De partij ziet de publieke omroep als onderdeel van een “partijkartel” en wil dat de invloed en financiering fors worden teruggeschroefd.

JA21: Rol Publieke omroep fors inperken

In het verkiezingsprogramma van JA21 neemt de partij een duidelijke positie in over de publieke omroep. JA21 wil de rol van de NPO fors inperken en terugbrengen tot twee publieke zenders die zich uitsluitend richten op nieuws, sport, satire, documentaires, debat, geschiedenis en duiding. Louter entertainment kan volgens de partij volledig aan de commerciële zenders worden overgelaten. Daarnaast wil JA21 de ledenomroepen afschaffen. De partij benadrukt dat de NPO zich moet beperken tot een neutrale en pluriforme nieuwsvoorziening, waarbij objectiviteit en geloofwaardigheid centraal staan. De publieke omroep mag geen podium zijn voor activistische of ideologisch gekleurde berichtgeving, stelt JA21. Subsidies voor de culturele en mediasector moeten worden verminderd, met meer nadruk op particulier initiatief en behoud van cultureel erfgoed.

CDA: Lokale en Regionale omroepen versterken

Het CDA wil een pluriform, toegankelijk en publieksonafhankelijk omroepbestel dat de samenleving goed vertegenwoordigt. Er komt een nieuwe Mediawet waarbij omroephuizen samen verantwoordelijk worden voor de verdeling van budgetten en digitalisering als vaste taak wordt geborgd. Ook worden regionale, lokale en commerciële aanbieders hierbij betrokken. De partij wil de regionale en lokale omroepen versterken: zo moet op zender 10 landelijk de regionale omroep te zien zijn, met steun van de NPO. Ook moet journalistiek jongeren beter bereiken door samenwerking tussen traditionele en nieuwe media. Verder pleit het CDA voor meer programma’s met audiodescriptie voor mensen met een beperking en wettelijke termijnen voor topfuncties binnen de omroep (maximaal twee keer vier jaar).

SGP: Omroepverenigingen moeten kunnen blijven functioneren binnen het bestel

De Nederlandse Publieke Omroep staat volgens SGP op een kruispunt. Omroepverenigingen moeten hun plek binnen het bestel kunnen behouden, zodat ook kleinere doelgroepen, zoals de Joodse gemeenschap, verzekerd blijven van een eigen stem in de programmering. Toch wordt het aanbod beperkt en het aantal kanalen teruggebracht. Amusement en het binnenhalen van dure uitzendrechten voor grote sporttoernooien horen niet langer tot de kerntaken van de publieke omroep. In plaats daarvan wordt de NPO reclamevrij en komt de focus sterker te liggen op journalistiek en informatievoorziening. Juist die journalistiek speelt een onmisbare rol binnen de democratische rechtsstaat. Daarom is steviger toezicht noodzakelijk, ook bij de NOS, om de kernwaarden betrouwbaarheid en onafhankelijkheid te waarborgen. Zo kan de publieke omroep zijn maatschappelijke taak opnieuw scherp definiëren en toekomstbestendig maken. Levensvatbare lokale omroepen worden niet gedwongen te fuseren. De overheid ondersteunt waar mogelijk de lokale en regionale journalistiek, bij voorbeeld door een eerlijk speelveld op de advertentiemarkt te bevorderen.

Nog niet alle partijen hebben een definitief verkiezingsprogramma 2025 gereed. In totaal staan 54 politieke groeperingen geregistreerd bij de Kiesraad voor deelname aan de Tweede Kamerverkiezingen van woensdag 29 oktober 2025. De namen (in alfabetische volgorde) zijn: 50PLUS, B. Rede en Innovatie voor Natuur en Geluk, BALANS 23, BBB, Belang Van Nederland (BVNL), BIJ1, CDA, ChristenUnie, D66, De Groenen, DE LINIE, De Republikeinse Politieke Partij, DENK, ELLECT, FNP, Forum voor Democratie, GROENLINKS, Hart voor Vrijheid, JA21, JOU (Jongere Ouderen Unie), LEF – Voor de Nieuwe Generatie, Liberaal Democratische Partij (LibDem), Liberale Partij, Lokaal Brabant, LP (Libertaire Partij), MERA25 – voor Vrede en Solidariteit, Mijn Stem Telt! Het Burgerinitiatief, Nieuw Links, Nieuw Sociaal Contract (NSC), NL PLAN, OOS Limburg (veur ós allemaol), ORDA, Partij BEER, Partij Bijzonder, Partij Helder, Partij van de Arbeid (PvdA), Partij van de Toekomst, Partij voor de Dieren, Partij voor de Rechtsstaat, Partij voor Morgen, PartijvdSport, PDIB (Partij voor Democratie in Balans), Piratenpartij, Politieke Partij voor Basisinkomen, PVV (Partij voor de Vrijheid), Samen voor Nederland, SP (Socialistische Partij), Splinter, Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP), Volt, Vrede voor Dieren, Vrij Verbond, VVD en Wereld Partij Feest van DjKaan. Dit is nog niet het definitieve deelnemersveld. Pas op 15 september 2025, de zogenoemde kandidaatstellingsdag, wordt duidelijk welke van deze partijen daadwerkelijk kandidatenlijsten en benodigde documenten hebben ingediend — en dus op de stembiljetten zullen verschijnen