Zijn de dertien regionale omroepen in Nederland op hun retour, zoals De Telegraaf dit weekend meldt of zitten ze juist in de lift, zoals ze zelf zeggen.
Feit is dat er rond kijk- en luistercijfers een dikke mist hangt die maar niet wil optrekken.
‘Het aantal kijkers naar regionale omroepen is de afgelopen vijf jaar zo goed als gehalveerd’, concludeert de redactie van De Telegraaf op grond van cijfers van het NMO (Nationaal Media Onderzoek). Het gaat dan om de kijkcijfers op lineaire, dus traditionele, televisie. Dat is overigens een beperkte visie op wat moderne media zijn. De regionale omroepen wijzen erop dat ze in een transformatieproces zitten waarbij het belang van traditionele televisie- en radio afneemt, maar hetbereik via website, app en social media juist toeneemt. In dat perspectief lijkt de discussie over louter kijkcijfers enigszins achterhaald. Zie hierover ook het dossier ‘De kracht van regiojournalistiek’ van Spreekbuis, waar hoofdredacteuren van de regionale omroepen in interviews hun beleid toelichten.
‘Cijfers dalen niet, ze stijgen’
Terug naar de cijfers waarover De Telegraaf bericht. In de eerste zes maanden van 2020 stemden in een maand tijd nog bijna 1,6miljoen mensen af op één van de dertien regionaleomroepen. In het eerste halfjaar van 2025 waren dat er bij elkaar opgeteld 834.000 in een maand, zo berekende de krant. ‘Alleen RTV Noord (op 600.000 inwoners in Groningen) en Omroep Brabant (op 2,6 miljoen inwoners) bereikten in een maand tijd meer dan 100.000 tv-kijkers’. Ter vergelijking: een slecht scorend programma op NPO 3 haalt in een halfuur evenveel of meer kijkers, aldus de krant van Wakker Nederland.
Renzo Veenstra, hoofdredacteur van Omroep Brabant betwist de juistheid van de cijfers. Hij kijkt iets verder dan alleen Brabant, want ook buiten de provinciegrenzen wordt naar de regionale omroep gekeken, zegt hij. Omroep Brabant TV bereikte in 2023 volgens zijn cijfers maandelijks 3,1 miljoen kijkers, in 2024 3,6 miljoen en in 2025, 3,6 miljoen (tot en met juni). ‘Geen halvering dus’, aldus Veenstra, ‘maar een stijging’. Ook het bereik van alle regionale omroepen bij elkaar opgeteld is volgens Veenstra gestegen. Ook hier baseert hij zich op cijfers van het NMO: in 2023 bereikten de regionale omroepen maandelijks 9,8 miljoen kijkers. In 2024: 11,4 miljoen en in 2025 tot en met juni 11,6 miljoen.
‘Online groeit’
Omroep Brabant gebruikt net als andere regionale omroepen zowel de cijfers van NMO (de bekende meetkastjes die in huishoudens zijn geïnstalleerd) als aanvullend onderzoek van Motivaction, waarbij achteraf wordt gevraagd naar welke zenders de geënquêteerden hebben gekeken. Volgens Renzo Veenstra gaat de analyse van De Telegraaf voorbij aan het toenemende belang van uitgesteld kijken en online-berichtgeving. ‘De waarde van de zender (Omroep Brabant)gaat verder dan bereik. De waardering is structureel hoog met een rapportcijfer van 7.4. Voor een op de drie Brabanders is tv het belangrijkste kanaal van Omroep Brabant -evenveel als online’. Online zit Omroep Brabant naar eigen zeggen nu boven de 30 miljoen bezoeken per maand.
Ik moet zo ver zappen dat ik het meestal vergeet. 700 zoveel. Maar goed dat is nog altijd beter dan al die lokale omroepjes,geen idee op welk kanaal die van mijn gemeente zit.
Een ding is zeker de portemonnee’s van de directeuren groeien als kool!
Los van de kijkcijfers beweren de regionale omroepen al meer dan 10 jaar dat ze in transitie zijn naar digitaal. Maar de meeste zijn dat nauwelijks. Zie L1, vooral traditioneel radio en tv en iedereen wegpesten die wil veranderen. Onder leiding van de oud-hoofdredacteur die na het wegpesten van een directeur als verslaggever mocht blijven (voor wat voor salaris eigenlijk?). Ook Omroep Gelderland is ondanks al het geld dat daar beschikbaar is nog steeds heel traditioneel. Flevoland? Hou op schei uit. Eigenlijk is alleen Omroep Brabant een witte raaf.
En dan die salarissen. Directeur van RTV Drenthe. De man die al die jaren heeft lopen klagen dat zijn omroep zo weinig inkomsten had. En dat dat niet eerlijk was. Casht zelf nog even 75K gemeenschapsgeld door een vaststellingsovereenkomst te laten maken vanwege een verzonnen verschil van inzicht: dan ben je echt heel slecht, een graaier ten koste van je eigen omroep en mensen die daar werken en free lancers die je onderbetaalt. Ook oud-directeur Bert van Rijnmond had altijd geldnood en liet zijn hoofdredacteur free lancers verrot scheden als die vroegen om verhoging van het tarief. Bert zelf had helemaal geen geldnood, de in Hilversum wonende directeur (Hilversum schijnt tegenwoordig in het Rijnmondgebied te liggen) had zelf absoluut geen geldnood.
Ik snap niet zo goed dat het personeel van die omroepen dit allemaal pikt. De meesten verdienen max rond de 77K per jaar. En als zij weggaan krijgen ze geen 75K mee. Ook niet trouwens als ze gedwongen weg moeten via een vaststellingsovereenkomst. Die bedragen zijn fors lager.
Directeuren van regionale omroepen hebben het sowieso niet heel druk. Nog even naar die beloningen: 3 ton voor Binnendijk voor het aansturen van ongeveer 80 fte, Bertje Doperwtje Klaver van Rijnmond ruim 230K voor het aansturen van een kleine 90 fte. En aansturen is dan nog met de genade mee gerekend, want de hoofdredacteuren doen de aansturing voor de redacties (okay, Binnendijk was beide, maar je kunt je afvragen of dat slim is mbt journalistieke onafhankelijkheid van de redactie).
Dit speelt al jaren en is echt te gek voor woorden. Regio omroepen zijn een soort van MKB bedrijven, of vergelijkbaar met kleinere culturele instellingen. Directeuren van de laatstgenoemde zitten rond e 120 K per jaar. Zou een uitstekend uitgangspunt zijn voor de regio (nu 165K).
Tot slot, echt om te janken is wat er bij RTV Oost is gebeurd. Een directeur aanstellen, Judith Hartman, die van toeten nog blazen wist op het gebied van media. Wilde het redactiestatuut afschaffen, omdat ze vond dat zij te weinig en de hoofdredacteur teveel invloed had op de inhoud. Deed een kopie van wat ze eerder bij een theater had gedaan, reorganisatie olv dezelfde externe adviseur. Kostte 2,1 miljoen en nu wordt alles teruggedraaid. Meer dan twee jaar alleen maar bezig geweest met interne dingen en niet meer aan je publiek gedacht. Zelf stoppen als directeur en nog maanden doorbetaald krijgen. Een rvt van het niveau 12e klasse bierteam die hier uiteindelijk eindverantwoordelijk voor is.
Ik zou zeggen: politiek grijp in en saneer de RPO.
Dit kun je van Telegraaf journalistiek noeman, maar de achterliggende gedachte is dat ze al jaren niet happy zijn met de online nieuwsplatforms van de regio omroepen. Grote vraag is dus vooral: Is dit journalistiek of is het dagblad vooral actie aan het voeren tegen ‘oneerlijke concurrentie’?