Iedereen die in de publieke omroepwereld te maken heeft, of heeft gehad, met grensoverschrijdend gedrag kan aankloppen bij Bureau Nazorg. Dat is onafhankelijk van de werkgevers en kan een netwerk van deskundigen inschakelen: voor onder meer coaching, mediation, (juridische) informatie en geestelijke bijstand. Een gesprek met coördinatoren Renée Hageman en Diederik Diercks.
‘Bureau Nazorg is een uitvloeisel van het werk van de commissie-Van Rijn,’ zegt Diercks. De commissie vond dat in de hele omroepwereld een stelselmatige verandering nodig is. Daarnaast kan de impact van gebeurtenissen uit het verleden voor mensen zo groot zijn, dat zij individueel hulp nodig hebben om dat te verwerken en verder te kunnen. Daarvoor is iets meer nodig, en dat is Bureau Nazorg.’ ‘Het belangrijkste is dat mensen zich gehoord voelen,’ vult Hageman aan. ‘En dat ze op weg geholpen worden.’
Bureau Nazorg is in mei vorig jaar gestart als tijdelijke voorziening voor een jaar, dus tot mei dit jaar. De deuren staan open voor iedereen in de publieke omroepwereld: alle (oud-) medewerkers en freelancers werkzaam bij publieke omroepen, facilitaire bedrijven en productiehuizen kunnen aankloppen, ongeacht of ze een vast dienstverband hebben of hadden of een tijdelijk contract. Bij elkaar opgeteld zijn dat naar schatting 10.000 mensen. Van tevoren had Bureau Nazorg geen idee hoeveel van hen zich zouden melden. Hageman: ‘We hadden de affaires en het werk van de commissie-Van Rijn wel van een afstand gevolgd, maar we wisten niet wat we konden verwachten.’ Diercks: ‘We hebben wel geprobeerd een inschatting te maken. We hielden er rekening mee dat er zo’n honderd mensen zouden komen.’ Dat werden er een stuk minder. ‘We hebben tot nu toe 23 mensen geholpen, we zitten dus op ongeveer een kwart van onze schatting.’ Dat leidt tot enige twijfel bij de twee coördinatoren. ‘We weten niet of dit het nou is,’ zegt Hageman, ‘of dat we toch veel mensen niet hebben bereikt.’
Hamer
Diercks wijst op de evaluatie van de uitwerking van het rapport van de commissie-Van Rijn, die Mariëtte Hamer, regeringscommissaris grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, in oktober presenteerde. ‘Zij had gehoord dat mensen niet naar Bureau Nazorg gaan. Wij zouden niet bieden wat mensen echt nodig hebben, namelijk een nieuwe baan. Dat klopt inderdaad, wij zoeken geen werk voor mensen, al willen we ze zeker in contact brengen met bijvoorbeeld HR-afdelingen. Ik begrijp het ook wel als mensen denken: ‘erkenning voor mijn leed is fijn, maar daarvan kan ik niet eten’. Dat is zo, maar we zijn geen arbeidsbureau. Wij kunnen mensen alleen helpen met acceptatie en een weg naar erkenning van het verleden, bijvoorbeeld door het bespreken van de situatie met (oud) werkgever of betreffende collega.’ Hageman: ‘We willen geen advertentie zetten in de kranten, want dat gaat ten koste van onze laagdrempeligheid en het gevoel van veiligheid. Of mensen ons weten te vinden, is mede afhankelijk van de aandacht die wij krijgen in de organisaties.’ Diercks: ‘Wij hebben overigens steeds uitstekende ondersteuning gehad vanuit de omroepen. Ook op het gebied van de communicatie. De werkgevers hebben het echt goed opgepakt.’
Maatwerk
‘Als mensen bij ons binnenkomen, is niet altijd meteen duidelijk wat ze nodig hebben,’ vertelt Hageman. ‘Daarom nemen we ruim de tijd voor het eerste gesprek, we kijken samen wat de beste weg is. We leveren maatwerk. Dat kan bijvoorbeeld begeleiding van een coach zijn, contact met een vertrouwenspersoon, of een gesprek over wat er is gebeurd op de werkvloer, onder leiding van een mediator.’ Diercks: ‘Soms hebben ze behoefte aan juridische informatie. Wij kunnen geen hulp bieden bij procedures, maar we kunnen wel informatie verstrekken over wat zoiets inhoudt en ze doorverwijzen.’
Alleen
De mensen die tot dusver een beroep op Bureau Nazorg hebben gedaan, zijn zeer divers. ‘Daar zit geen rode draad in, het is van alles wat,’ aldus Diercks. ‘Ze hebben eigenlijk vooral één ding gemeen: ze voelden zich alleen. Dat is ook de reden dat ze zich niet bij ‘loketten’ van werkgevers melden, maar bij ons.’ Hageman heeft een achtergrond als coach en vertrouwenspersoon, Diercks is mediator, maar Bureau Nazorg kan een heel scala aan deskundigen inschakelen. De kosten zijn voor rekening van de werkgevers. Diercks en Hageman benadrukken dat ze volledig onafhankelijk zijn en zelf niet uit de omroepwereld komen. ‘Dat was een bewuste keus van de werkgevers, wij moeten op enige afstand staan.’ Niettemin kunnen ze goed begrijpen wat er in die wereld speelt. ‘Ik zie bijvoorbeeld wel overeenkomsten met de academische wereld, waarin ik heb gewerkt,’ zegt Hageman. ‘Veel mensen met tijdelijke contracten, iedereen is gepassioneerd met z’n werk bezig en leidinggevenden zijn inhoudelijk heel sterk, maar niet altijd een goede manager.’ ‘Mensen in deze omgeving zitten in een kwetsbare positie,’ voegt Diercks toe. ‘Er is geen tweede Hilversum waar ze aan de slag kunnen.’
Dat er geen stormloop op Bureau Nazorg is ontstaan, betekent niet dat er geen behoefte aan hulp is of dat grensoverschrijdend gedrag in Hilversum definitief verleden tijd is. In de omroepwereld is inmiddels veel in gang gezet, constateren ze, maar de cultuurverandering is niet voltooid. Hageman: ‘Het heeft tijd nodig.’ ‘Het gaat trager dan we hadden gehoopt,’ zegt Diercks. ‘De omroepen gaan er ook verschillend mee om, ze hebben ieder hun eigen urgentie, manier van doen, identiteit. Maar het systeem is nog niet veranderd.’
Bas Nieuwenhuijsen
Heb je zelf grensoverschrijdend gedrag meegemaakt of ken je iemand die baat kan hebben bij hulp vanuit Bureau Nazorg? Dan kun je contact opnemen via 088-8855012 of via een e-mail aan info@bureaunazorg.nl. Het bureau is gevestigd op het Media Park in Hilversum en is nog zeker tot mei dit jaar open. Meer informatie: bureaunazorg.nl.
23 lijkt weinig maar als er door een paar kwesties het beleid binnen de organisatie veranderd dan heeft dat een enorme waarde. Maar ook individueel: een voorval kan grote impact hebben op de gehele carrière van iemand. Goed dat deze durven op te staan om hun verhaal te kunnen doen.