De laatste dagen van het jaar, en dus komen de toespraken van de diverse staatshoofden voor kerst en oud & nieuw eraan. Over het nut en noodzaak van dit soort toespraken valt wel het één en ander te zeggen, net zoals over de vraag of het nu om folklore, dan wel om bijzonder weerzinwekkende televisie gaat.
Een aantal van de toespraken is hier in Nederland live te volgen: uiteraard die van ons eigen staatshoofd, maar ook die van België, de Bondsrepubliek Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en van het Vaticaan. Voor andere toespraken zijn wij hier afhankelijk van óf de satelliet óf de journaals.
Eén toespraak heeft u zo goed als zeker nog nooit gezien, terwijl dat wel heel goed mogelijk is, en nog live ook. U verwacht het waarschijnlijk niet anders van mij: het gaat om de nieuwjaarstoespraak van het Deense staatshoofd: Hendes Majestet Dronningen, Margrethe den Anden, af Kongeriget Danmark (zoals haar officiële naam / titel is). Op 31 december houdt Koningin Margrethe-II haar Nieuwjaarsreden, Nytårstalen. Het bijzondere is, dat tijdens die toespraak, alsmede bij de programma’s die daar aan vooraf gaan, en daarop aansluiten, DR de geoblocking van haar internetstream laat vervallen. Derhalve zou u allen ook deze toespraak, desgewenst, live kunnen volgen (op dr.dk). Voorbehoud is uiteraard wel dat DR ook dit jaar de geoblocking buiten werking stelt, net als in voorgaande jaren.
De toespraak zelf duurt zo ergens tussen de tien en vijftien minuten, maar de uitzending van DR is langer, aanmerkelijk langer. Zo langzamerhand, in ieder geval tot en met vorig jaar, valt die uitzending zo’n beetje tussen 17:15h en 18:30h, en volgens een vast stramien, met soms een hele kleine aanpassing.
Tot vorig jaar kwam de toespraak uit Amalienborg, het paleis midden in Kopenhagen. Vorig jaar was dat opeens vanuit een paleis net ten noorden van de stad: Fredensborg. De toespraak zelf begint om 18:00h. Even voor die tijd komt een klein groepje militairen, compleet met berenmutsen, in beeld, dat zich positioneert voor het paleis. De camera zoemt in op de klok van het paleis, plechtig kondigt een voice-over de toespraak aan, en dan verschijnt Hendes Majestet Dronningen in beeld, en begint haar toespraak.
Na het “Gud bevare Danmark”, verschijnen de militairen weer in beeld, wordt het staatswapen gepresenteerd, en klinkt de Deense volkslied (al ging dat een paar jaar geleden gemeen mis). Als de laatste klanken wegsterven, is Nytårstalen beëindigd.
Vóór de toespraak is er steevast een voorbeschouwing: achter een uiterst armzalig tafeltje bespreekt dan één van de journalisten van het Deense journaal, in de buitenlucht, de verwachtingen voor de toespraak, met journalisten en passanten die op de uitzending afgekomen zijn.
Na de toespraak hetzelfde tafeltje, met dezelfde mensen, maar dan uiteraard met de nabeschouwing. Elk jaar opnieuw ben ik stomverbaasd over wat mensen in Nytårstalen horen. In de regel is de toespraak net zo nietszeggend als die van bijvoorbeeld ons staatshoofd (hoewel Hendes Majestet Dronningen soms ook wel eens een stevige, edoch hoogst beschaafde, veeg uit de pan kon geven in het verleden). Daarbij komt dat de tekst ieder jaar voor het overgrote deel steeds dezelfde is, in ieder geval naar de strekking ervan. Vroeger was het enorm gênant: de actuele toespraak werd uitgezonden op DR1, direct daarna zond DR2 de toespraak van 10 jaar eerder nog eens uit. Nog net geen kwis daarachteraan: zoek de 10 verschillen, oké de 5 verschillen, vooruit: de drie verschillen.
En nu maar hopen dat DR dit jaar hetzelfde doet, wat zij altijd deed: de geoblocking op de internetstream opheffen tijdens de toespraak. Dan zou u het zelf ook kunnen zien, al zal de taal in veel gevallen wel een obstakel zijn.
Eén ding is mij altijd een raadsel gebleven, en je komt er ook echt niet achter: is de toespraak nou écht live of niet? Staan de journalisten nu in de kou te kleumen tijdens een live-toespraak, of staan zij netjes te wachten totdat de opname afgespeeld is?
Geef als eerste een reactie