Blog Guido van Nispen: De statuur-toets voor de journalistiek van Sigrid Kaag

Mona Keijzer kreeg een storm over zich heen na haar tweetop X ten aanzien de verslaglegging van de NOS. De gevestigde orde van de Nederlandse journalistiek stond binnen enkele minuten in de houding, gevolgd door politici die zich maar al te graag in morele verontwaardiging hulden. Het was, zo klonk het, “een schande”, “ondermijnend voor de vrije pers”, zelfs “een aantasting van de democratie”.

Maar was dit werkelijk het grote gevaar waarvoor men in allerijl moest uitrukken?

In Buitenhof deed Sigrid Kaag namelijk afgelopen weekend iets wat politici zelden zo onverhuld durven: ze zette de journalistiek publiekelijk op haar plek. Niet in algemene termen, maar concreet, met NRC als adressering. De krant had volgens haar verslaggeving van “lage kwaliteit”, miste reflectie en bewoog zich richting “riool journalistiek”. Het was een zeldzaam venijnige sneer, verpakt in de beheerste articulatie die Kaag graag als handelsmerk voert.

Maar achter die beheerste toon klonk vooral iets anders: hypocrisie en machtspolitiek verpakt als statuur.

Want zodra het over Hans Wijers ging — een man die Kaag “heel goed kent”, met “statuur”, “kennis” en “een enorm verlies voor de formatie” — veranderde de norm. De ‘feeks’-opmerking die hij maakte? Ongewenst, zeker. Maar volgens Kaag toch vooral een privéslippertje waar het land niet zo moeilijk over moest doen. “Eén opmerking in een privé-app,” benadrukte ze. “Kom op. Nederland maakt zichzelf kleiner dan nodig.”

Dat is dezelfde Kaag die jarenlang — volkomen terecht — wees op het belang van taal, van publieke verantwoordelijkheid, van het effect van woorden op de democratie. Die zelf zegt doelwit te zijn geweest van “klassieke demonisering”. En toen voluit stelde dat woorden ertoe doen. Maar bij Wijers was het opeens het land dat zich “onwaardig” gedroeg. Niet de man met wie ze belt. Niet degene in haar eigen kring. Het land. En natuurlijk de krant.

Het schuurt precies waar het politiek gevoelige zit: Kaag maakt onderscheid op basis van nabijheid in status. Voor zichzelf en haar entourage geldt een andere maat dan voor anderen. Zij — en de mensen die ze als “van statuur” kwalificeert — worden geacht boven incidenten te staan. En voor zulke mensen moet de journalistiek, zo lijkt de suggestie, zich gedragen.

De kern van de boodschap: wie statuur heeft, verdient mildheid. En wie geen statuur heeft, tja — die valt onder de algemene normering voor publieke woorden.

Maar zo werkt het natuurlijk niet. Journalistiek kan niet afhankelijk zijn van de nabijheidsradius van politici. En zij kan al helemaal niet afgaan op een hiërarchie van morele gewichtsklassen waarin bepaalde oud-ministers anders worden beoordeeld als backbenchers, nieuwkomers of gewone Nederlanders.

En dan dat laatste, bijna terloopse, maar cruciale zinnetje: deze affaire zal “mensen met statuur” afschrikken, denkt ze. Want voortaan moet iedereen eerst door duizenden privé-appberichten heen om te checken of er niet ooit iemand voor “eikel” is uitgemaakt.

Er spreekt niet alleen dedain uit, maar een miskenning van de kern van publieke verantwoordelijkheid: het gaat niet om perfectie, maar om transparantie. En vooral om gelijke behandeling. Niet om een statuurklasse die zichzelf boven controle verheft.

De ironie is dat Kaag uiteindelijk precies doet wat ze de journalistiek verwijt. Ze maakt de kwestie kleiner dan die is, ze relativeert de impact, en ze plaatst zichzelf boven het incident — terwijl ze de journalistiek de maat neemt alsof zij de normsteller is en het land zich daar maar naar te voegen heeft.

De vraag is niet of we Hans Wijers kwijtgeraakt zijn. De vraag is of we het gezond vinden dat iemand met Kaag’s statuur denkt dat de regels voor journalistiek afhangen van wie er op dat moment in haar kring staat.

Dat Joost Vullings niet — die na haar opmerkingen met een olijk gezicht het volgende vraagje voorlas — noch de gevestigde media, noch de beroepsvereniging NVJ, zelfs haar uitspraken ook maar enigszins bevraagt, spreekt boekdelen. Blijkbaar heeft Sigrid Kaag gelijk: in de journalistiek gelden verschillende normen en waarden, zeker wanneer het gaat om mensen “van een zekere statuur”. Het is machtspolitiek, keurig verpakt als morele verhevenheid. De gevestigde journalistieke orde lijkt er lijdzaam in mee te gaanals ze wordt kleingemaakt door de mensen met die statuur.

9 Comments

  1. Het is jammer voor mevrouw Kaag dat Nederland al een Koningin heeft, ze staat duidelijk boven ‘het volk’. Niks geleerd van Mark Rutte die als M.P. gewoon op zaterdag in de rij stond op de markt.
    D66. Dedain 66. 😂🤣

  2. De vraag is natuurlijk of dat wat privé is, openbaar en transparant moet worden. Van Nispen vindt blijkbaar van wel, ik heb daar wel serieuze twijfels bij. Het is natuurlijk sappig om te lezen wat Wijers aan z’n vrindjes appt (ook iemand met ‘statuur’ kan zeer vrouwonvriendelijk taalgebruik bezigen), maar als de norm wordt dat inderdaad iedereen z’n privé-app-geschiedenis moet openbaren om voor een publieke taak of functie in aanmerking komen, dan durf ik te voorspellen dat 99,99% van de gegadigden zal passen. Iedereen zal denken: zoek het lekker uit. En dan blijf je zitten met mensen die zich echt helemaal nergens meer voor schamen, zonder aantoonbare kwaliteiten, zie kabinet Schoof-1: amateurs. De vraag is of je dat als land wilt riskeren.

  3. We weten allemaal dat Sigrid Kaag net als Femke Halsema een enorme betweter is! Wel de lievelingetjes van de NPO, dat wel. Prima column van Guido van Nispen. NPO propaganda apparaten Groenlinks-PvdA en D66 staan op hun achterste benen als Mona Keijzer wat over de NOS zegt(sinds wanneer is de NOS heiligverklaard?)maar mevrouw Kaag kan geen verkeerd doen.

    D66=een partij die een ander de maat neemt de les leest hoe die zich moet gedragen en boos wordt als er vragen(met Sigrid Kaag voorop)gesteld worden als er zich binnen D66 zelf schandalen afspelen.

    • Het is niet voor niets dat mw.Kaag door het overgrote deel van de Nederlanders wordt uitgekotst. Deze “ dame van statuur” heeft een enorme zelfdunk en verheft zich boven het gewone volk. Ik heb overigens zelf meer respect voor een dagelijks hard werkende bouwvakker in weer en wind, dan een politieke kakelkip die leeft op kosten van juist die bouwvakker en andere werkenden.
      Zij is het voorbeeld van het elitaire D66 dat maling heeft aan het volk.

  4. Mona keijzer appte niet prive maar viel de NOS openlijk aan.

    Wijers appte wel prive en bovendien heeft de NRC gerectificeerd. Geeft dus zelf toe onzorgvuldig te hebben gehandeld. Het gevolg kan zijn dat wat Kaag noemt. Dat mensen zich niet als formateur beschikbaar stellen bijvoorbeeld.

    Maar Guido zou Guido niet zijn als je dan toch niet met allerlei veronderstellingen aan d66bashen gaat doen.
    Wat Mona niet mag mag Sigrid wel?

    Zo krom.

    En die Vulligs had het allemaal niet door..

  5. Mona Keijzer was in ieder geval transparant en eerlijk. En ja, ook ik vind dat wat prive wordt gecommuniceerd, prive zou moeten blijven. Dat neemt niet weg dat het achterbakse en de hypocrisie aansluit bij partijen als (Kaag) D66 en (Halsema) GroenLinks. Vriendelijk en correct in je gezicht maar 😈 achter je rug.

  6. Politici moeten blijkbaar heiliger dan de Paus zijn. Ieder smetje wordt uitvergroot door de tegenpartij.
    Mona is absoluut zichzelf. Niks neps aan. Maar obgeschikt als minister.

  7. Mw Kaag heeft op haar bureau een foto staan, met haar kinderen samen met Yasser Arafat.
    Deze Arafat is een terrorist, moordenaar en heeft hondercen miljoenen euro,s achterover gedrukt. Waar je mee omgaat, wordt je mee besmet.
    Ik hoop dat het bij op de tafel gaN STAAN BLIJFT.

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*