Ze hangen het in Hengelo niet aan de grote klok, maar Oost — een naam die voor een regionale omroep te verwarrend bleek — heet weer gewoon RTV Oost. Het Oost-logo, dat prominent op de zendmast prijkt, blijft gehandhaafd. RTV komt terug in de naam, maar net als bij alle andere regionale omroepen staan radio en televisie niet langer voorop. De regionale omroep (115 werknemers en een budget van 14 miljoen euro) met de provincie Overijssel als werkgebied, bouwt intussen aan een stevige digitale positie. Sinds kort is er een socialmediateam actief onder leiding van eindredacteur Judith Huisman, die tevens innovatie in haar portefeuille heeft.
De afgelopen maanden was het voor de omroep zoeken naar de juiste organisatievorm, nadat een eerdere reorganisatie — die volgens Dink Binnendijk met de beste bedoelingen was ingezet — niet volledig uit de verf was gekomen. Binnendijk is afkomstig van RTV Drenthe en sinds februari tijdelijk aan de slag als directeur/hoofdredacteur in Hengelo. De indeling in vijf teams — radio, nieuws, nieuws en achtergrond, sport en cultuur — bleek niet de gouden graal. ‘Het is fascinerend hoe ons bereik dankzij nieuwe media zoveel groter is geworden,’ zegt hij. ‘Maar ook gedifferentieerder. Dat vraagt een andere organisatievorm. Het is een moeilijke opdracht om daarin de weg te vinden, maar supergaaf.’
Journalisten die zich met socialmediaberichtgeving bezighielden, waren tot voor kort nog verspreid over de verschillende teams. ‘De machine gaat pas echt goed lopen als iedereen bij elkaar zit,’ stelt Binnendijk. ‘Het is fantastisch te zien hoe ze elkaar aansteken.’
Al die vernieuwingen zijn een hele stap voor de omroep die ooit als eerste de regiosoap in de markt zette met de serie Van Jonge Leu en Oale Groond, een initiatief dat ook landelijk een succes werd dankzij de samenwerking met de KRO.
In een gekke wereld is betrouwbaarheid de grote kracht
Het omroepbedrijf staat voor een grote nieuwe uitdaging, ziet Judith Huisman. Zo is het bijvoorbeeld de vraag hoe om te gaan met kunstmatige intelligentie (AI), dat razendsnel oprukt — ook in de journalistiek.
‘De verslaggevers en redacteuren maken gebruik van kunstmatige intelligentie, maar we zijn daar transparant over,’ zegt ze. ‘Op de website staan onze richtlijnen. We presenteren niets wat in werkelijkheid niet bestaat.’
AI wordt bijvoorbeeld wel gebruikt als voice-over, maar een avatar die programma’s presenteert, gaat haar te ver.
Dink Binnendijk: ‘In deze knettergekke wereld is absolute betrouwbaarheid onze kracht. Je moet op een verjaardag zonder schaamte kunnen zeggen: ik heb het gezien, gehoord of gelezen bij RTV Oost. En je moet erop kunnen vertrouwen dat het klopt.’
Judith vult aan: ‘We werken met een vierogenbeleid. Er gaat niets rechtstreeks online, ook niet wanneer een bericht geproduceerd wordt door een AI-tool. Er zit altijd iemand tussen die het controleert. De AI-afbeeldingen die we gebruiken, zijn nooit levensechte foto’s.’
Hoe groter de wereld, hoe belangrijker de eigen regio
Dink Binnendijk heeft tientallen jaren ervaring in de regionale journalistiek. Vooral de laatste jaren ziet hij de rol van regionale omroepen veranderen.
‘Ze zijn veel meer onderdeel geworden van de samenleving,’ zegt hij. Die samenleving is in verwarring.
‘Hoe groter de wereld in je beleving wordt, hoe meer je houvast zoekt in je eigen omgeving. Hier heb je nog noaberschap (nabuurschap). Een journalistieke organisatie die toekomstbestendig wil zijn, moet echt in verbinding staan met haar publiek. Dus vaker op locatie zijn en meer interactie zoeken.’
In het najaar trekt RTV Oost met presentatoren de theaters in, en later — zo is de wens — volgen de scholen, om te praten over mediawijsheid. Het is een tour door de provincie die bedoeld is om de inwoners van Overijssel te laten voelen dat RTV Oost ‘van ons is’. Tegelijk wil de omroep het gesprek voeren over de rol van de media: hoe afwegingen worden gemaakt en waarom feiten ertoe doen.
Regionale omroepen hebben immers een dubbele opdracht. ‘Aan de ene kant is er de controlerende rol: kritisch zijn naar lokale bestuurders. Maar tegelijk zoeken we ook de verbinding met de mensen die hier wonen.’
Niet alleen bruinbrood, ook krentenbollen
Er is werk aan de winkel. Hoewel de regionale omroepen zich vernieuwd hebben, leeft vaak nog het beeld dat het radio- en televisiebedrijven zijn die alleen ouderen bereiken. De kijkcijfers lopen inderdaad terug — een feit dat critici graag benadrukken.
Dat beeld van afnemende betekenis staat haaks op het groeiende digitale bereik, dat bij dagbladen leidt tot klachten over oneerlijke concurrentie, omdat bij de regionale omroepen gratis wordt aangeboden waar lezers bij de krant voor moeten betalen.
Voor Judith Huisman en haar team is het de grote uitdaging jongeren te bereiken, een van de belangrijke opdrachten die de overheid verbindt aan het verlenen van subsidie.
Dat doel wordt niet alleen met spektakel gerealiseerd — al helpt het ‘af en toe een uitdagende video te maken’ om in de tijdlijn van jongeren te komen — maar ook met serieuze content.
‘Als je jongeren eenmaal hebt bereikt, blijken ze ook open te staan voor inhoudelijke verhalen,’ zien ze bij RTV Oost.
Op TikTok verschijnen dan ook uitlegvideo’s over nieuws en straks ook content rond de verkiezingen. Maar met mate.
‘Het kan niet alleen bruinbrood zijn, er moet af en toe ook een krentenbol tussen zitten.’
Meer op de deur roffelen
Dink Binnendijk herinnert zich nog de tijd dat in Hilversum het beeld bestond dat regionale omroepen maar wat aanklooiden, hoewel er best aardig naar het regionale tv-nieuws werd gekeken.
Dat negatieve beeld heeft geleid tot een vorm van bescheidenheid die volgens hem inmiddels mag worden losgelaten.
Hij wil een meer opiniërende koers gaan varen.
‘De regio moet duidelijker voor zichzelf opkomen. Tal van voorzieningen, zoals onderwijs, buurthuizen en openbaar vervoer, zijn jarenlang uitgehold. En er is ook veel te zeggen over de manier waarop naar boeren wordt gekeken. Dat zijn kwesties waar we veel van weten en waarin we meer stelling zouden kunnen nemen. De regionale omroepen spelen een belangrijke rol in de emancipatie van de regio. Dat kan nog beter door bij te dragen aan een groter zelfbewustzijn. We moeten veel meer op de deur roffelen.’
Op zijn wensenlijst staat een kritisch programma over de economie.
‘Je staat er versteld van welke bedrijven je hier in de provincie tegenkomt. Vaak kennen we ze niet eens, omdat ze zelf niet naar buiten treden. Het Randstedelijke toneel was in de beeldvorming altijd dominant. Maar je hoeft niet doorgeleerd te hebben om te zien wat er in de grote steden gebeurt.
Als het gaat om logistiek, integratie, misdaad en onderwijs is het een vulkaan: blijf er vooral op zitten! Dan weet je waar het op uitdraait. De toekomst ligt in de regio!’
Niet schreeuwen maar luisteren
De samenleving wordt geteisterd door polarisatie. Hoe gaat RTV Oost daarmee om?
‘We zoeken bij de Regionale Publieke Omroep naar mogelijkheden om ook de zwijgende meerderheid meer voor het voetlicht te krijgen. Het zijn steeds de uitersten die elkaar bevechten. Dat levert altijd wel leuke quotes op, maar we willen vooral zichtbaar maken wat er dieper in de samenleving leeft.
Polariseren leidt tot niets. We zullen het samen moeten doen, of je dat nou leuk vindt of niet. Het is de taak van de publieke omroep om los te komen van het wij/zij-denken. Het ochtendprogramma, gepresenteerd door Marcel Oosten en Bastiaan Kleinjan, hanteert dan ook als uitgangspunt: niet schreeuwen maar luisteren.’
TON VERLIND
| De top vijf van door Dink Binnendijk aanbevolen activiteiten van RTV Oost De specialpagina over de vuurwerkramp in Enschede Cultuurcafé Overijssel Documentaire ‘Mijn opa was Schalkhaarder’ Plaats delict – i.s.m. politie en Omroep Gelderland Ons YouTube-account, waar we van alle regionale omroepen de meeste kijktijd behalen |
Lees ook:
Hoezo polarisering leidt tot niets. Dankzij pvv (in mijn ogen geen polariserende partij) zien middenpartij en in dat immigratie niet ongebreideld door kan gaan. Pvv is tegengewerkt met argument dat het tegen verdragen ingaat.
Diezelfde partijen die pvv op verdragen wijzen, schuiven Dublin regels opzij. Zijn de Syrische asielzoekers met het vliegtuig op Schiphol geland. Ze zijn eerst aangekomen in Griekenland of Italië met de boot. Die landen zijn dus verantwoordelijk. De media kaart dit niet aan. Ze heulen met middenpartijen en links. Hypocriet zooitje
Regionale omroepen zijn tot persbureau verworden voor social media en de NOS. Bij RTV Oost reppen ze niet meer over TV Oost als bindende factor voor het Overijsselse publiek. Radio en tv zijn voor de oudjes. Niet interessant voor de jonge digitale makers, terwijl ouderen zo’n beetje de grootste bevolkingsgroep van Nederland vormen. Juist bij die oudjes ligt het succes van Omroep Max, die deze basisrol van de regionale omroepen heeft overgenomen. Oudje Jan Slagter sloeg zijn slag. Jongeren zullen zich ondanks YouTube nooit verbonden voelen met een regionale omroep.