40 jaar geleden: Het publieke bestel

Het publieke bestel maakt momenteel grote veranderingen door. Hoe zag het omroeplandschap er rond 1975 uit? 

De opmars van de TROS was veertig jaar onstuitbaar. In 1971 was de ledengroei van programmablad Troskompas 50.000, in ’72 accelereerde de groei naar 62.000 leden en in ’73 kwamen er zelfs 100.000 leden bij. 1974 was er een groei van 110.000 leden, waarmee de omroep begin 1975 met 603.000 leden de op een na grootste omroep van Nederland werd. De Avro was begin 1975 met 827.000 leden de grootste omroep van Nederland. KRO nam met 542.000 leden de derde plaats in. Vervolgens kwamen de Vara met 494.000 leden, Ncrv 472.000 leden, Vpro 144.000 leden en EO 140.000 leden.  Voor een A-status had een omroep 400.000 leden nodig. In november 1973 diende aspirant omroep Tros met een aanhang van 450.000 leden een aanvraag voor A-status in bij de Minister. Het duurde tot 19 uli 1974 voor de Minister aanvraag goedkeurde en de Tros per 1 oktober 1974 dezelfde uren zendtijd kreeg als andere ‘A-omroepen’. De Minister stelde wel de voorwaarde dat de Tros voortaan haar zendtijd zou gebruiken voor het aanbod van een ‘volledig programma’ zoals de Omroepwet dat verreist. Hij was van oordeel dat de Tros in het verleden te weinig informatieve en culturele programma’s in haar pakket had genomen. Wanneer de Tros daarin geen verandering zou brengen zou de Minister het recht van berisping en zelfs uitsluiting kunnen gebruiken. Ondanks dat de Tros op deze ‘voorwaardelijke erkenning’ in beroep ging, werd er vrijwel direct een actualiteitenprogramma geïntroduceerd: Tros Aktua-tv. 

Rond 1975 was er een flinke verschuiving in de leiding van veel omroepen te zien. De heer Leeman nam de directiefunctie van Landré over. Bij de EO legde de heer Jacobs zijn functie neer en werd de ingevuld door de heer Dorenbos. Bij de Avro werd de functie van Algemeen Directeur geïntroduceerd die op 1 januari 1975 werd ingevuld door Siebe van der Zee. Bij de Vara werd op dezelfde dag Koos Postema adjunct-directeur televisie.  Bij de Ncrv werd in 1974 nog het vijftigjarig bestaan gevierd. Datzelfde jaar overleed ook De Heer van der Veen die vanaf 1950 omroepdirecteur was. Hij werd opgevolgd door de heer Bakker. 

In 1974 werd de omroepreserve met 100 miljoen gulden (€45 miljoen) flink verhoogd naar een totaal budget van 134 miljoen gulden. Dit kwam vooral door de inkomsten uit Kijk- en Luistergelden, de groei van de STER reclame-inkomsten, maar ook het feit dat de Wereldomroep voor het eerst een bedrag van 30 miljoen gulden vanuit algemene rijksmiddelen ontving. Door deze groei in budget kon de verhoging van de omroepbijdrage per juli 1975 uitgesteld worden. 

In 1974 voltrok de regering het vonnis over de zee zenders Radio Veronica en Radio Noordzee. Per 1 september van dat jaar was het voor deze omroepen verboden om nog uit te zenden. 

Quizzen, amusementsprogramma’s, tv-series en sport stonden garant voor hoge kijkdichtheid cijfers. In 1974 zat Nederland massaal achter de buis voor het WK Voetbal. De meeste wedstrijden werden toen integraal door de NOS uitgezonden. Het grote sportaanbod had grote invloed op het tijdstip wanneer men op vakantie ging. Ook was dit sportjaar sterk van invloed op de verkoop van kleuren televisies. De wedstrijd Brazilië- Nederland was toen goed voor 7,3 miljoen kijkers (van 12 jaar en ouder). Dit was zelfs hoger dan de finale Duitsland – Nederland. Veertig jaar geleden gebruikten veel Nederlanders overigens nog de radio om sportwedstrijden te volgen. Lang niet iedereen had een televisie en zeker geen kleuren-tv. Andere populaire televisieprogramma’s waren “Een mens van goede wil”, “Toppop”, “De stille kracht”, “Mash”, “De Mounties Show”, “Wie van de drie”, “Tatort”, “Miss Nederland verkiezing”, ‘All-in the family”, “Herkent u deze tijd”, “In de rooie haan”, “Bassie en Adriaan”, en “Jasperina’s grote ego trip”, “Merijntje Gijzen”.  Populaire televisiesterren in 1975 waren Andre van Duin, Kooten en de Bie, Andre van Duin, Ted de Braak, Willem Duys en Martin Brosius. 

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*