“Het boek is eigenlijk geschreven om het complete verhaal te vertellen. Wel voorzien van anekdotes en herkenbare dingen die herinneringen oproepen,” zegt Leo Weijers over zijn nieuwe boek Radio Veronica – 14 jaar hits uit zee. De auteur benadrukt in ons interview dat het boek ‘geen fanboek’ is, maar een poging om objectief en feitelijk de geschiedenis van de zeezenderperiode van Veronica vast te leggen: van de oprichting in 1959 tot het einde op 31 augustus 1974.
Ik stem nooit op de politieke partijen die het mogelijk hebben gemaakt dat Veronica haar uitzendingen noodgedwongen moest staken.
Ontstaan uit jeugdherinnering én frustratie
Het idee voor het boek ontstond, zoals Weijers zegt, “op 31 augustus 1974”. “Toen heb ik mij twee dingen voorgenomen: op de eerste plaats, ik stem nooit op de politieke partijen die het mogelijk hebben gemaakt dat Veronica haar uitzendingen noodgedwongen moest staken. En op de tweede plaats, ik vertel aan iedereen door wat een fijne periode het was.” Deze persoonlijke motivatie is de aanleiding, maar niet de inhoudelijke basis van het boek. “Ik wilde alle facetten van de geschiedenis van Radio Veronica objectief beschrijven.”
Archiefonderzoek
Inhoudelijk steunt het boek sterk op bronnenonderzoek, ondanks dat dit voor de lezers niet direct duidelijk wordt in de bronnenlijst waarin wordt verwezen naar de (over)bekende boeken over Radio Veronica en Wikipedia- en internetpagina’s. Soms wordt ook niet duidelijk uit welke krant en uit welk jaartal een bron komt. De vraag rees: Wat zijn de eigen bronnen van Leo Weijers?
“Ik heb van de weduwe van een overleden kennis een groot zeezenderarchief gekregen met duizenden krantenknipsels, zeezender materiaal, uiteenlopend van stickers en buttons tot de knipsels. Die heb ik allemaal uitvoerig gelezen,” aldus Weijers. “Ik ben iemand van check en double check.” Informatie over pionier Max Lewin bijvoorbeeld werd vergeleken met publicaties van zeezenderexpert Hans Knot.
Daarnaast raadpleegde Weijers het uitgebreide archief van Stichting Norderney, van Ad Bouman en Juul Geleick: “Daar heb ik ruim een half jaar aan gewerkt. Ik heb alles bekeken en beluisterd: foto’s, geluidsfragmenten, de complete geschiedenis.” De Stichting, die het erfgoed van Radio Veronica zorgvuldig beheert, leverde foto’s aan voor het boek. “Een foto waarop Bull en Jaap Verweij in gesprek zijn met Willem van Kooten of een foto van het schip Borkum Riff (het eerste zendschip van Radio Veronica, red.) dat zijn zulke mooie herinneringen.”
Opvallend is ook dat hij ervoor koos geen nieuwe interviews te doen met oud-Veronicanen. “Ik heb zelf geen interviews gedaan, maar ik heb wel elementen uit bestaande interviews gehaald, die in kranten verschenen of op de website van de Stichting Norderney (in audio) staan. Ook Ad en Juul heb ik bewust niet geïnterviewd. Dat vond ik een beetje teveel van het goede.”
Weijers zegt dat in deze keuze ook heeft meegespeeld dat de Veronica-medewerkers inmiddels alles wel hebben verteld in de bekende boeken, radio- en tv documentaires.
Nieuwe inhoudelijke accenten over beginjaren van de zeezender
Ondanks dat voegt het boek inhoudelijk onder meer extra aandacht toe aan de beginjaren van Veronica. “Ik vond dat er meer aandacht moest komen voor Max Lewin (VRON), Bep Sloopmans en de Deen Peter ‘Peer’ Jansen (Radio Mercur), de drie pioniers,” zegt Weijers. “Lewin was geïnspireerd door de 17e-eeuwse verhandeling Mare Liberum, wat ‘vrije zee’ betekent. Dat idee heeft hem niet meer losgelaten.” Anekdotes over de begintijd zijn uitgebreid uitgewerkt.
Daarnaast besteedt Weijers aandacht aan de rol van de omroepen in Hilversum. “De gevestigde omroepen hebben Veronica op allerlei manieren gedwarsboomd. (VARA-directeur Jan Broeksz en Dirk Repko van de AVRO worden door Weijers genoemd, red,.) Dat ben ik helemaal met je eens,” zegt hij. Hij beschrijft in het boek ook hoe Veronica het Hilversumse zendbestel uitdaagde door als popzender een jong publiek te bereiken, iets wat de Hilversumse omroepen tot de komst van Hilversum 3 in 1965 nauwelijks deden.
Wat de rol was van de vestiging, aan eerste de Zeedijk en later Lapershoek, van de ‘rebel Radio Veronica’ in de toenmalige Radiostad Hilversum daar heeft Leo Weijers geen onderzoek naar gedaan, zo geeft hij aan. De zeezender zorgde destijds voor veel reuring in Hilversum doordat jongeren kwamen kijken naar de bekende Veronica diskjockeys. Weijers: “Ik kan alsnog kijken in de archiefstukken. Het is inderdaad wel de moeite waard om daar eens dieper op in te gaan.”
Kritiek op Veronica en Rob Out
Hoewel Weijers als jongen van 15 trouw Veronica bleef tot het laatste uur, reflecteert hij nu als auteur van zijn boek kritisch op de zender. “Veronica heeft zeker, Rob Out ook, dingen gedaan die achteraf niet zo slim zijn geweest.” Daarmee doelt hij onder andere op de betrokkenheid van Veronica bij de bomaanslag (15 mei 1971) op het schip van concurrent Radio Noordzee. “Veronica moet zeker ook de hand in eigen boezem steken. Ja, dat was een inktzwarte bladzijde en omslagpunt. Veronica is hier zelf ook debet aan.”
In het boek beschrijft Leo Weijers dat voormalig premier Piet de Jong tot de genoemde bomaanslag Radio Veronica niet een ‘acuut probleem’ vond en Kamerlid Marga Klompé vond dat de zeezender ‘voldeed aan een bepaalde behoefte’.
Dat later Radio Veronica, in plaats van 192… Goed Idee, met de nieuwe frequentie 538 – in de gevangenis bedacht door Bull Verweij – meer luistermogelijkheden kreeg buiten alleen de Randstad – de zeezender was hiermee ook te horen in Gelderland, Overijssel, Limburg en Drenthe – zorgde niet voor meer positieve reacties voor de zender.
“Daar ben ik het wel mee eens. Een aantal Radio Veronica-mederwerkers stapte ook over naar Radio Noordzee. Dat heeft natuurlijk niet geholpen.”
De rol van Rob Out wordt uitgebreid besproken in het interview met Leo Weijers. “Hij deed er alles aan om het imago van Veronica weer op te vijzelen met allerlei acties; ‘knettergek’ zo schrijft Weijers. Iedereen kent nog wel de actie Veronica blijft als u dat wilt.” Toch is Weijers kritisch over Outs optreden in de laatste maanden. “Hij had gevoel voor dramatiek. Die woorden in het laatste Radio Veronica uur ‘het spijt mij voor de democratie in Nederland’ maken het allemaal nog erger. Het was wel overdreven.”
Weijers beluisterde ze in 1974 met teleurstelling en een gevoel van onrechtvaardigheid. “En met tranen in mijn ogen. Als ik nu nog weleens terug hoor dan heb ik nog steeds dat gevoel van onrechtvaardigheid. Maar dat was een andere tijd hè?”
Ook de zakelijke belangen van Out en Van Kooten noemt Weijers expliciet in zijn boek. “Op een gegeven moment ging Van Kooten de platen van zijn eigen uitgeverij promoten in zijn programma. Dat was een doorn in het oog van de collega’s. Dat begrijp ik wel.”
Het boek bevat hitlijsten, beschrijvingen van jingles en commercials uit de jaren 1960–1974. “Ik refereer in de hoofdstukken vaak naar muziek uit die tijd. Ik wilde herkenning oproepen. Mensen weten dan nog waar ze waren toen ze een bepaalde plaat hoorden of kochten.”
Ondanks de persoonlijke liefde voor Veronica is het boek niet geschreven als nostalgisch eerbetoon, benadrukt Weijers. “Ik probeer juist objectief te zijn. Ik heb bewust gekozen voor de ondertitel ‘14 jaar hits uit zee’ om duidelijk te maken dat het specifiek over de zeezenderjaren gaat.”
Volgens Weijers leeft de herinnering aan Radio Veronica nog sterk onder veel mensen. “Het leeft nog ontzettend. Iedere zaterdag plaats ik de uitzending van de Top 40 op 192TV op Facebook en dan krijg ik talloze reacties van mensen die herinneringen delen.” Toch wijst hij op het verschil tussen toen en nu. “Vroeger stond de DJ in dienst van de luisteraar en de muziek. Tegenwoordig lijkt het wel alsof de DJ zichzelf belangrijker vindt dan de muziek.”
Beluister hier het podcast-interview met Leo Weijers:
Radio Veronica – 14 jaar hits uit zee is een reconstructie van een unieke periode in de Nederlandse radiohistorie.
Radio Veronica – 14 jaar hits uit zee is uitgegeven door Uitgeverij WBOOKS.
Nou Juul, kom er maar in…
Komt goed Boris.
Hmmm geen piraat, allemaal legaal was dit.
Wacht nog steeds op een goed boek over de echte zee piraten na 31-8-74, over de door zetters.
Naar aanleiding van je opmerking, de koot: Ferry Eden (Bosman) heeft in 2019 een heel mooi boek geschreven over Mi Amigo (de Vlaamse Tack van de zeezenders) en Jan-Fré Vos in 2015 een boek(je) over Monique 963. Ferry is overigens op dit moment bezig met het schrijven van een zeer uitgebreid boek over Monique dat deze zomer uitkomt.
Wordt aan gewerkt door Ferry Eden
Hand in eigen boezem?
Ook zonder de brandstichting bij Noordzee zou Veronica naar de kelder zijn gejaagd door de politiek. Die wilde de zeezenders weg hebben zodat de aan de politiek zwaar gelieerde omroepen weer vrij spel hadden.
De Mebo 2 van Noordzee moest zwijgen omdat daarmee de afspraak met Veronica dat het op zee bij een klein zendertje zou blijven werd geschonden. RNI was in potentie 10 x zo sterk. Plus nog een aantal korte golf zenders.
Bij de overheid en NOS speelde Bovendien de golflengte verdeling van Geneve een rol. Nederland zou gekort worden als de zee niet werd schoongeveegd.
Geneve 75 leverde nu een heleboel frequenties op, zoveel dat het grootste gedeelte pas veel later in gebruik werd genomen. Er was genoeg ruimte voor een legale Veronica en Noordzee.
Zelf was ik de eerste die 1584 Utrecht in de lucht bracht.
Het was toch Bep SlooTmans en geen Bep SlooPmans?
Nee, als ik dit zo lees voel ik niet de minste aandrang om dit boek aan te schaffen. Teveel vaag gezwam.
Ik heb het boek gekocht en gelezen, ik kan er niet echt veel in vinden dat nieuwe zaken aan het licht brengt. Het is allemaal al bekend, maar ondanks dat.. wel leuk leesbaar.
Ik zit pas halverwege het boek, maar lees over de beginperiode van Veronica (1960-1965) toch wel wat zaken die ik nog niet wist. En ik heb heb toch echt alle zeezenderboeken in de kast staan. Wat ik storend vind, zijn de foutjes in het boek. Zo wordt op de eerste pagina die over eind jaren 50 gaat gesproken over Hilversum 3. Dit station begon pas in 1965 met uitzenden. Onbegrijpelijke slordigheid. En zo zijn er helaas meer…
Ik lees liever een boek over Veronica Omroep Organisatie hoe het trio Out, Harding en De Jager met hun B.V.s hun zakken vulden. Hoe voorzitter Wout Bordewijk eigenhandig het businessplan voor Veronique schreef. Dat bij Concordia in Bussum de eerste computer van Sky Radio waar het Veronica trio heimelijk aandeelhouder van was. Een boek over de zeezender, dat is allemaal wel bekend.
Harding heeft net TMF achter de kiezen. Gun hem een break
De zee-zender-periode van Veronica is net zo interessant en belangrijk als de tijd van de Veronica Omroep Organisatie. En daarbij de tijd dat Veronica commercieel ging vanaf 1995, wat inmiddels al bijna 30 jaar zo is.
Als het om de geschiedenis van Radio Veronica gaat, zijn er tegenwoordig veel mensen die alleen/vooral geconcentreerd zijn op het stukje in de periode van de (Volle Vrijdag) jaren 1985 tot en met 1992. Deze mensen zijn allemaal tussen 50 en 65 jaar oud. Soms vergeten ze dat Radio Veronica al decennia lang bestaat en verschillende fases heeft doorgemaakt.
Met je eens…..Ikzelf ben van 1969 en heb de zeezender niet bewust meegemaakt maar ken de verhalen inmiddels door de boeken en docus die erover zijn verschenen (oa ‘Dit was Veronica’ van Auke Kok)….Voor mensen van mijn generatie, die dus het Veronica vanaf 1976 (de VOO) hebben meegemaakt, kan ik het boek van Arjan Sneijders ‘Herinnert u zich deze nog?’ – 30 jaar ups en downs van Veronica – aanbevelen.
Die zaken komen aan bod in het boek dat Ton van der Lee in 2019 schreef over de loopbaan van Lex Harding. Geen goed boek overigens, omdat Harding teveel de gelegenheid krijgt tot zelffelicatie en de schrijver te weinig kritische distantie in acht neemt Desalniettemin de moeite waard van het lezen waar omdat het boek een belangrijk stuk mediageschiedenis behandelt.
Zelffelicitatie dus.
Dan is ‘Rap van forruin’ van Arjan Snijders het lezen waard
Daar zou ik ook liever een boek over willen lezen. Juist vanaf de jaren 90 werd VOO, ook mede door de samenwerking die ze op TV2 kreeg met andere omroepen. Ik denk dat het de meest kapitale fout is geweest dat ze commercieel zijn gegaan.
En dat er een aantal medewerkers andere commerciële initiatieven mogelijk hebben gemaakt met publieke middelen van VOO, bij zowel Veronique, Sky Radio als 538, is schandelijk. Dat mag heus eens goed onderzocht worden en bovendien is zoals anderen hier al schreven de focus meer op de jaren 80 te komen liggen.
We weten nu echt alles over de zeezender, laten we nu naar het nabije verleden gaan kijken.
Er was een zin afgebroken. Dit moet zijn:
Juist vanaf de jaren 90 werd VOO, ook mede door de samenwerking die ze op TV2 kreeg met andere omroepen, een groter succes met meer impact
Welke Veronica medewerkers gingen naar Radio Noordzee?
Jan en Joost bedoeld hij denk ik was alleen begin jaren 70 al toch naar Noordzee en de zender ging pas later naar 538 .Ja goed ingelezen dus ….. waardeloos ….
Denk dat hij Jan en Joost bedoeld Douwe alleen zit hij fout met wanneer die overstapte en wanneer de zenderwisseling was van 192 naar 538 . Ja inlezen en begrijpen wat er staat geschreven door Juul blijkt na jaren nog lastig .En geen wederhoor doen bij Juul Ad Tineke Lex want dan hoor je pas het echte Veronica verhaal….
In het boek staat (terecht) dat de de golflengte-wisseling van 192 naar 538 op 30 september 1972 was…..(blz. 174)
Heb jij het boek wel gelezen, Jaap?
Sta mij toe toch enige kanttekeningen te maken bij het bovenstaande stukje van van Peter Schavemaker. Zodat de juiste geschiedenis z’n juiste loop kan krijgen.
==============================
Kritiek op Veronica en Rob Out
Hoewel Weijers als jongen van 15 trouw Veronica bleef tot het laatste uur, reflecteert hij nu als auteur van zijn boek kritisch op de zender. “Veronica heeft zeker, Rob Out ook, dingen gedaan die achteraf niet zo slim zijn geweest.” Daarmee doelt hij onder andere op de betrokkenheid van Veronica bij de bomaanslag (15 mei 1971) op het schip van concurrent Radio Noordzee. “Veronica moet zeker ook de hand in eigen boezem steken. Ja, dat was een inktzwarte bladzijde en omslagpunt. Veronica is hier zelf ook debet aan.”
In bovenstaande lijkt het alsof Rob Out van te voren wist van de zgn “bom” en bemoeienis heeft gehad met e.e.a. Dat is volstrekt onjuist!
Hij wist net als de rest van de medewerkers absoluut van niks!
Laat onverlet dat de “bom’ wellicht de aanzet is geweest van het verdwijnen.
=================
Dat later Radio Veronica, in plaats van 192… Goed Idee, met de nieuwe frequentie 538 – in de gevangenis bedacht door Bull Verweij – meer luistermogelijkheden kreeg buiten alleen de Randstad – de zeezender was hiermee ook te horen in Gelderland, Overijssel, Limburg en Drenthe – zorgde niet voor meer positieve reacties voor de zender.
Dat Bull in de gevangenis de nieuwe golflengte 538 bedacht is niet juist. Het was onze Belgische adviseur Frederic van Duerm, die bij de BRT werkte die kwam na een studie van meer dan een half jaar met de golflengte 538 ( 557 Khz) op de proppen.
Hij had wel de opdracht gekregen van de directie om te kijken hoe de ontvangst was te verbeteren.
Ik heb daar het nodige over geschreven op onze website:
https://www.norderney192.nl/historie/h-1972.html
===================
Dat de schrijver van het boek niet met ons heeft willen praten vinden wij jammer. Hij heeft naar eigen zeggen wel met een “Veronica expert” tijdens het schrijven overlegt.
Je kunt je afvragen wie die expert dan is want die wenst “onbekend te blijven”. Beetje vreemd.
Ik eindige positief, toen ik al in april 2023 werd benaderd of wij medewerking wilden verlenen aan de opzet en hoe de schrijver e.e.a. het beste kon aanpakken hebben we positief gereageerd. En we hebben een aantal foto’s ter beschikking gesteld uit ons archief.
Toen we later hebben aangeboden om tijdens het schrijven “mee te lezen” om historische Veronica fouten te voorkomen is daar niet op ingegaan.
Verder moet ik het boek nog lezen, deze reactie is op het interview van Peter Schavemaker.
Doordat er pas in een te laat stadium ook gedacht is aan de provincie, is de zeezender Veronica altijd een Randstedelijk feestje gebleven. Aan de oostgrens waren er genoeg amusante zenders vanuit Duitsland en ook RTL had met name in Limburg een groot luisterpubliek. En natuurlijk de RONO en ROZ die jongeren wisten te binden door dialectmuziek, nog steeds een ontzettend populair muziekgenre waar ze in Hilversum, dus ook bij Veronica, hun neus voor optrokken/optrekken.
Als je het eerste boek en de tv docu hebt gezien daarnaast de vele bijdrage van luisteraars op faceboek, weet je eigenlijk al veel , Het boek was eigenlijk overbodig
wat er in staat wisten we wel zo`n beetje
Dat de bom de aanzet is geweest voor het verdwijnen van Veronica betwijfel ik.
Dat was wel het verschijnen van RNI met zn sterke zenders, en de komst van meer zeezenders. Op het eind lagen er maar liefst 4 voor de kust. Ook nog Caroline /MI Amigo en Atlantis. En Er zouden ongetwijfeld nog meer komen.
Kortom volledig uit de hand gelopen, net als in GB in 1967.
Zoals gemeld speelde de golflengte verdeling van Geneve ook een rol.
Voirnaamste reden is dat politiek-omroepverenigingen van de stoorzender/concurrend af wilden.
De bom was slechts een simpel en goedkoop argument.