Nederland heeft per hoofd van de bevolking één van de meeste talkshows ter wereld. Door de grote hoeveelheid talkshows moeten er ook voldoende duiders aan de talkshowtafels aanschuiven. Elke avond weer dezelfde studio’s, dezelfde tafels, meestal dezelfde onderwerpen en vaak dezelfde mensen. Want al die talkshows moeten gevuld worden. Niet alleen met nieuws, maar vooral met duiding. Duiders dienen dus duiding te geven aan het nieuws. In sommige gevallen zijn ze expert in iets, maar moeten ze ‘als ze er toch zijn’ in de slipstream ook iets vinden van andere onderwerpen. Dit doen ze overigens niet enkel in talkshows.
Laatst zag ik in een programma bijvoorbeeld een misdaadjournalist het Songfestivalnieuws ‘duiden’ en ging een ‘fashionista’ in op het conflict in Oekraïne. Bij sommige duiders weet je al helemaal niet meer wat hun achtergrond of oorspronkelijke expertise is, bijvoorbeeld Marc-Marie Huijbregts en Olcay Gulsen. Met redelijk gevatte antwoorden of reacties zijn zij vleesgeworden Talking Heads geworden, die per optreden weer een vaste factuur kunnen sturen en in sommige gevallen zelfs direct hun producten, diensten, voorstellingen of optredens kunnen promoten. Dat ze als ‘alleswetend’ dan ook een reactie moeten geven op het vertrek van een politicus, wat de laatste modetrends zijn of waarom een roedel wolven de Utrechtse Heuvelrug terroriseert, nemen ze op de koop toe.
De duiding van deze Talking Heads moet het verschil maken in het grote aantal talkshows die veelal hetzelfde laatste nieuws bespreken. Een genuanceerd antwoord is geen optie. De vraag is alleen: brengen deze talking heads werkelijk verdieping? Of is het vooral redactionele luiheid – of vermoeidheid – om elke dag weer uren live televisie te vullen? En proberen deze talking heads relevant te blijven door hun aanwezigheid, of brengen zij door hun duiding daadwerkelijk relevantie?
Echte duiding vraagt juist om focus en expertise. Waarom zegt een talking head nooit: ‘Hier ga ik niet over’?
Ik ken het mechanisme. Ook ik word af en toe door een tv-programma gevraagd om als merkexpert duiding te geven over bijvoorbeeld het negatieve imago van de blauwe bes of de verdwenen merken van het afgelopen jaar. Daar heb ik meerdere boeken over geschreven, dus dat valt binnen mijn domein. Maar niet veel later kwam de vervolgvraag of ik ook ‘even’ iets kon zeggen over stijgende gasprijzen en de nieuwste iOS-update. Daar heb ik vriendelijk voor bedankt. Misschien was het een overijverige redactie-stagiair die last minute nog een talking head zocht. Misschien is het gewoon hoe het systeem werkt.
Zolang aanwezigheid belangrijker is dan inhoud, blijven talkshows vollopen met talking heads en blijven we kijken naar een eindeloze parade van meningen zonder gewicht.
Geef als eerste een reactie