
In de Amerikaanse politiek kennen ze het begrip double down maar al te goed: wanneer je kritiek krijgt, geef je geen duimbreed toe, maar verdubbel je juist je standpunt. De aanval is de beste verdediging. Het is een strategie die populair is bij talkshow hosts, presidenten en opiniemakers — ongeacht de feiten. Aanpassen of toegeven voelt als zwakte. Doorduwen is het devies.
Een bekend voorbeeld: het verhaal rond Hunter Bidenslaptop. Toen het uitlekte, verklaarden 51 oud-inlichtingenfunctionarissen en zenders als CNN en MSNBC in koor: “Het lijkt Russische desinformatie.” Jaren later, toen bleek dat de laptop wél echt was, hield men vast aan het narratief: “Het ging ons niet om de laptop, maar om mogelijke beïnvloeding.” De inhoud werd ineens irrelevant. Double down in actie.
Datzelfde patroon zien we nu in Hilversum, waar niet Amerikaanse, maar Nederlandse publieke omroepen zich ingraven tegenover hun toezichthouder, het Commissariaat voor de Media. In plaats van transparantie en verbetering, kiest men voor een Double Down in de vorm van tegenwerking en wantrouwen.
Peter Vlemmix, algemeen directeur van Ongehoord Nederland, typeerde het toezicht afgelopen week als volgt:
Maar is die scherpere rol werkelijk zo onbegrijpelijk? Na jaren van rapporten over buitensporige beloningen, grensoverschrijdend gedrag, belangenverstrengeling, cultuurproblemen en miljoenen aan advocatenkosten om elkaar intern te bevechten binnen de publieke omroep is het niet meer dan logisch dat het Commissariaat de teugels aantrekt.
Een belangrijke taak is het waarborgen van de redactionele onafhankelijkheid en integriteit van media-instellingen. Het Commissariaat ziet erop toe dat journalistieke keuzes niet worden beïnvloed door commerciële, politieke of persoonlijke belangen. Het houdt toezicht op nevenfuncties van bestuursleden, mogelijke belangenverstrengeling, en de scheiding tussen redactie en commercie. Zo bewaakt het de journalistieke vrijheid en het publieke vertrouwen in de media als onafhankelijke pijler van de democratische rechtsstaat.
En dan kiest Vlemmix er vervolgens voor om de integriteitvan het toezicht ter discussie te stellen:
“Het blijft natuurlijk zo dat de voorzitter van het Commissariaat een oud-politica is van de Partij van de Arbeid, maar ook een actief lid van BIJ1. Dus wij blijven de vraag stellen: hoe neutraal is deze toezichthouder?”
Het is een klassieke double down: de aanval verleggen naar de integriteit van de controleur, in plaats van openheid te bieden over de eigen praktijk.
En Ongehoord Nederland staat hierin niet alleen. Ook AVROTROS stond recent verre van meegaand tegenover het Commissariaat in de rechtbank. De omroep weigerttwee interne rapporten te overhandigen aan het Commissariaat. Volgens De Telegraafkomt dat uit vrees voor reputatieschade en het schenden van anonimiteit van medewerkers die eraan mee hadden gewerkt. Begrijpelijk? Nee. Het voedt het beeld van een omroep die zich liever verschanst dan dat zij verantwoordelijkheid neemt richting haar toezichthouder die de Nederlandse burger vertegenwoordigt.
En dat is vreemd. Juist publieke omroepen, betaald met belastinggeld, zouden koploper moeten zijn in transparantie. Ze zouden het Commissariaat niet moeten benaderen als een overijverige FBI, maar als hoeder van de publieke zaak. Wie meent transparant te werken, hoeft een controle niet te vrezen — en al helemaal niet te bestrijden.
Als we willen dat publieke media hun rol als onafhankelijke pijler van de democratische rechtsstaat behouden, dan moeten ze ook laten zien die democratie te omarmen, inclusief haar controles. Double down gedrag brengt ons alleen verder van de waarheid — en van het vertrouwen dat kijkers, luisteraars en belastingbetalers terecht mogen verwachten.
Dus laat die Amerikaanse toestanden maar achterwege.
De term waarom double down wordt gezegd, dubbel beneden. In mijn ogen verlagen dus nederiger opstellen. Je zou eerder double up als uitdrukking verwachten.
De uitdrukking “double down” komt oorspronkelijk uit het kaartspel blackjack. In blackjack betekent “double down” dat een speler zijn inzet verdubbelt in ruil voor slechts één extra kaart — een gewaagde zet waarbij je laat zien dat je vol vertrouwen bent in je hand, ondanks het risico.