Vandaag werd bekend dat de EO-podcast De Spindoctors gaat pauzeren door een clash tussen twee duiders. Hans van der Linden (hoofdredacteur Journalistiek & Documentaires EO) heeft nu een statement naar buiten gebracht om deze beslissing te verduidelijken.
Van der Linden: Het staat buiten kijf: de verantwoordelijkheid voor de moord op Charlie Kirk ligt bij de dader. Daarop volgt een punt, geen komma. Hij haalde de trekker over waar hij had moeten kiezen voor een gesprek. Juist Kirk bood daarvoor gelegenheid. In zijn format ‘overtuig me maar van mijn ongelijk’ zat zowel nieuwsgierigheid als bravoure: hij wist wat hij vond en waarom, en wilde horen wat de ander vond. Dat leverde soms ongemak op en scherpe confrontaties.
In een gepolariseerde samenleving is zorgvuldigheid volgens hem essentieel in communicatie. “Eén mislukte zin, één ongelukkige formulering, en je geldt ineens als vriend of vijand. e bent een één of een nul; links of rechts; democratisch of antidemocratisch.“
Zonder interne tegenspraak verschuift een meningsverschil volgens hem van ideeën naar identiteiten. “Dan vergiftigt polarisatie de samenleving en ontstaat het patroon: ‘wij goed, zij fout’. Dan praten we óver elkaar in plaats van mét elkaar. Kirk deed een poging om andersdenkenden te ontmoeten en het gesprek te voeren.“, aldus Van der Linden. De hoofdredacteur stipt aan dat EO met haar journalistieke activiteiten juist wil depolariseren.
“Dat is ook wat wij – op onze manier – bij EO-journalistiek doen: we zoeken in gesprek, debat, artikel of reportage vanuit verschillende perspectieven naar wat waar is en wat voor de EO van waarde is: hoe actualiteit geloof en samenleving raken. Depolariseren dus — dat is niet voor bange mensen, en allerminst voorspelbaar. Wij vragen anderen en onszelf de bubbel te verlaten; te luisteren, te spreken én je te laten bevragen.”
Dat spanningsveld hoort vanaf het begin bij onze breed gewaardeerde EO-podcast De Spindoctors. We kozen er bij de start bewust voor om rechts, midden en links aan één tafel te zetten en met elkaar te praten over politiek, actualiteit en de frames die daarin meekomen. Presentatoren Guido van Dijk en Margje Korevaar – Fikse en vaste gasten Julia Wouters en Raymond Mens hebben het lef om in alle scherpte, en vanuit wie ze zijn, dat gesprek aan te gaan. Soms knettert en schuurt het, soms zijn ze het eens, meestal zit het ertussenin. Het succes van de podcast zit ’m erin dat de luisteraar niet alleen meer te weten komt, maar zich ook vertegenwoordigd voelt, in toon, woordkeus, ritme of achtergrond, door de perspectieven van Raymond, Julia, Guido & Margje. Dat hoor je ook terug in de reacties van luisteraars die we in de podcast behandelen.
In de meest recente aflevering van De Spindoctors ging het over Kirk. Julia, nadat zij eerst had uitgesproken de moord verschrikkelijk te vinden, wees op het polariserende effect van een deel van Kirks uitspraken. Raymond Mens vond die kwalificatie onvoldoende onderbouwd en vroeg expliciet om concrete voorbeelden. Het werd volgens Van der Linden een scherp en ongemakkelijk gesprek, uit het leven gegrepen. Precies zoals zo’n gesprek aan de keukentafel, op school of in de kantine kan verlopen, mits je elkaar opzoekt of ontmoet.
Van der Linden: “Een ongelukkige formulering, verkeerde timing, irritatie, op de mens in plaats van op de bal: het kan zich maar zo voordoen, zeker live. Erken het, herneem jezelf en probeer het anders te verwoorden – het in een volgend gesprek anders te doen. Misschien wel beter. Dat is wat we met De Spindoctors gaan doen: het gesprek voortzetten. We nemen nu een korte adempauze en we hopen er weer te zijn in de eerste week van oktober“
De EO-hoofdredacteur stelt dat “polarisatie zorgvuldige taal vraagt”. Dat klinkt intelligent, maar ik begrijp het eerlijk gezegd niet. De publieke omroep heeft toch als kerntaak Nederlanders bij elkaar te brengen? Dat vraagt niet in de eerste plaats om taal, maar om moed: de bereidheid je eigen standpunt in te leveren in een gemeenschappelijk gesprek. Dat is de essentie van ons polderen — of, met een moeilijker woord, ons discours.
Alleen maar beter begrijpen waar een gepolariseerd standpunt vandaan komt, brengt ons niet verder. We weten immers allang dat de verschillen groot zijn; dat ervaren we dagelijks. De echte vraag is of er nog bereidheid bestaat om vanuit die verschillen een brug te slaan. Dat lukt niet door enkel naar toon of formulering te kijken, maar door mensen uit te nodigen die verbinding belangrijker vinden dan het eigen gelijk. Dat is een redactionele keuze. Als je die mensen niet uitnodigt, krijg je vanzelf de ontsporingen die we nu zagen.
Juist daarom is het opmerkelijk dat De Spindoctors een “adempauze” neemt — tenzij die benut wordt om de formule aan te scherpen. Want wil de publieke omroep werkelijk bijdragen aan depolarisatie, dan mag zij niet weglopen van frictie, maar moet zij die omzetten in dialoog. Nodig mensen uit die verder durven kijken dan hun eigen kamp, die verschil verbinden aan verbinding. Dáár ligt de opdracht, niet in tijdelijk zwijgen.
Links roept regelmatig fascist extreem rechts zonder voorbeelden te geven of naar aanleiding van korte filmpjes aangemoedigd door msn/talkshowprogramma’s.
Vreemd dat de Deense PvdA/ Denemarken niet aangepakt door de msn. Ze voeren daar in de praktijk een pvv standpunt uit.
Hoeveel asielzoekers gaan er nu naar Denemarken?
Misschien moeten we de zorgvuldige taal van democratisch Denemarken gebruiken om de grenzen “dicht” te krijgen
Dat laatste moet hard worden uitonderhandeld in Brussel. Flink dreigen met Nexit, dan binden de plucheklevers daar wel in.
Zoniet: dan maling eraan hebben, de Hongaarse methode.
Een matige zin van Van der Linden: vanuit verschillende perspectieven zoeken naar wat waar is. Waarheid is wat anders dan feitelijk juist. Waarheid kan ook een beleving zijn van iets dat feitelijk onjuist is. De EO kiest daarmee voor een, laat ik het voorzichtig zeggen, alternatieve vorm van journalistiek.