Gerard Soeteman overleden

Gerard Soeteman, een van de invloedrijkste Nederlandse scenarioschrijvers, is op 88-jarige leeftijd overleden. Zijn familie heeft zijn overlijden bevestigd aan persbureau ANP. Soeteman werd wereldwijd geroemd om zijn meeslepende scenario’s voor filmklassiekers, waaronder Turks Fruit, Soldaat van Oranje en Zwartboek.

Zijn carrière begon in de jaren zestig op de filmafdeling van de NTS, de voorloper van de huidige publieke omroep. Daar werkte hij als vertaler Engels, totdat hij in 1967 van NTS-directeur Carel Enkelaar de opdracht kreeg een jeugdserie te schrijven in de stijl van Ivanhoe. Dat leidde tot het scenario voor Floris en de Fakir, dat later zou uitgroeien tot de legendarische tv-serie Floris (1969) met Rutger Hauer in de hoofdrol. De serie betekende een doorbraak voor zowel Soeteman als regisseur Paul Verhoeven.

De samenwerking tussen Soeteman en Verhoeven zou iconisch worden. Soeteman schreef achtereenvolgens de scenario’s voor Wat Zien Ik!? (1971), Turks Fruit (1973), Keetje Tippel (1975), Soldaat van Oranje (1977), Spetters (1980), De Vierde Man (1983), Flesh & Blood (1985) en vele jaren later Zwartboek (2006). Deze films behoren tot de canon van de Nederlandse cinema en bezorgden zowel de scenarioschrijver als de regisseur internationale erkenning.

Voor regisseur Fons Rademakers schreef Soeteman het scenario voor Max Havelaar (1976) en Mijn vriend (1979). Zijn bewerking van Harry Mulisch’ roman De Aanslag leidde in 1986 tot een Oscar voor Beste Buitenlandse Film — de eerste voor Nederland sinds de korte documentaire Glas van Bert Haanstra in 1960.

Naast zijn werk als scenarist regisseerde Soeteman ook één speelfilm: De Bunker (1992), een waargebeurd verhaal over verzetsstrijder Gerrit Kleinveld, die in 1943 wist te ontsnappen uit de zogenaamde dodenbunker van Kamp Amersfoort.

Zijn laatste grote bijdrage leverde hij in 2004 met het scenario voor de speelfilm Floris, geregisseerd door Jean van de Velde, als een moderne hommage aan zijn tv-doorbraak van 35 jaar eerder.

In 2017 kreeg Gerard Soeteman een Gouden Kalf voor zijn gehele oeuvre, als erkenning voor zijn blijvende bijdrage aan de Nederlandse filmcultuur. Zijn werk kenmerkte zich door historische diepgang, maatschappelijke betrokkenheid en een scherp oog voor menselijke drama’s.